Policjanci w służbie historii Ewa Skrętowska - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja II -

Obelisk ,,Poległym Policjantom – Rzeczpospolita Polska” znajduje się przed gmachem Komendy Głównej Policji w Warszawie, przy ul. Puławskiej 148/150 w Warszawie. Upamiętnia on wszystkich policjantów poległych na służbie. Przed tym pomnikiem, często odbywają się różne ceremonie policyjne; co roku obchodzone są uroczystości związane ze Świętem Policji, czy Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 11.04.2018 uczestniczyliśmy w jednej z nich. Ceremonia upamiętniała przedwojennych stróżów prawa, zamordowanych wiosną 1940r. przez sowieckie NKWD. Mogliśmy wraz z wieloma szanowanymi, znamienitymi gośćmi, z dumnie podniesionym czołem oddać hołd poległym policjantom, naszym rodakom, którzy za swoją wierność ojczyźnie i patriotyzm zostali bestialsko zamordowani w Katyniu. Okrutna zbrodnia, która bardzo długo była przed nami ukrywana, pozbawiła Polskę tysięcy wspaniałych, niezłomnych i wiernych patriotów. Warto pamiętać, że zbrodnie dokonywane przez NKWD na polskich policjantach nie kończą się w Katyniu, obejmują one inne miejsca Rosji, takie jak Kalinin (obecnie Twer), Kuropaty na Białorusi czy Charków na Ukrainie. Sowietom zależało na pozbyciu się polskiej inteligencji, ludzi, którzy chcieli działać, mogli przeciwstawić się komunistom i walczyć przeciwko nim. Policjanci odznaczali się niezwykłą walecznością i niezłomnością, byli nieugięci i mogliby stawić czynny opór, ciężki do pokonania. Ze strachu przed nim, Sowieci postanowili wyeliminować najtrudniejszych przeciwników. Dziś nie pozostaje nam nic innego, jak czcić i z dumą podtrzymywać pamięć o naszych wspaniałych, niezłomnych Rodakach.

W kwietniu tego roku troje uczniów Liceum Ogólnokształcącego w Komornicy wraz z nauczycielem historii Panem Marcinem Gągolewskim wzięło udział w "żywej lekcji historii" - Ewa Skrętowska, Weronika Andryszczyk oraz Julita Sterbicka przeprowadziły uliczną sondę, która miała za zadanie sprawdzić co mieszkańcy Legionowa wiedzą na temat miejsc pamięci poświęconym poległym policjantom, które znajdują się w powiecie legionowskim.
Pierwszym krokiem w zorganizowaniu sondy było zdobycie wiedzy na temat miejsc, których miało dotyczyć badanie. W tym celu uczennice skorzystały z zasobów internetowych oraz "Roczników Legionowskich" t. IV z 2011 i t. IX 2016. Uczestniczki projektu dotarły do informacji o 7 policjantach, którzy mają swoje miejsca pamięci. Jedno z nich znajduje się w Jabłonnie. Jest to olbelisk, który między innymi, upamiętnia urodzonego w Jabłonnie aspiranta Władysława Orłowskiego (okolice kościoła pw NMP Królowej Polski), kolejne miejsce znajduje się w Legionowie (kościół MB Fatimskiej), gdzie znajduje się pomnik Legionowskich Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Upamiętnia między innymi st.post. Bolesława Kołakowskiego, który od 1928-1939 pełnił służbę na posterunku w Legionowie oraz st. post. Stanisława Litwińczuka, który pełnił służbę w Legionowie w 1939 r. W Serocku znajdują się dęby pamięci poświęcone młodszemu aspirantowi Kazimierzowi Andrzejaczka oraz młodszemu aspirantowi Janowi Uniewiczowi. Dzięki pomocy młodszych koleżanek i kolegów z gimnazjum stworzono mapę miejsc upamiętniających policjantów wraz z krótkimi notami biograficznymi.
Posiadając niezbędną wiedzę uczennice wraz z pomagającymi im uczniami z gimnazjum udali się do Legionowa, gdzie zadali przypadkowym osobom następujące pytania:
1) Czy wiedzą, gdzie w powiecie legionowskim znajdują się miejsca pamięci?
2) Czy wiedzą, które miejsca pamięci poświęcone są policjantom?
3) Czy potrafią wymienić nazwiska policjantów, którzy mają swoje miejsca pamięci w powiecie legionowskim?
Wśród zapytanych 30 osób nikt nie potrafił udzielić odpowiedzi na zadane pytania. O ile zrozumiałe jest, że trudność mogły sprawić miejsca znajdujące się poza Legionowem to trudno nie dziwić się, że nikt nie wiedział o pomniku znajdującym się w parafii MB Fatimskiej.
Po sondzie ulicznej organizatorzy badania spotkali się, aby dokonać podsumowania przeprowadzonego działania. Brak wiedzy wśród mieszkańców powinien jak najszybciej zostać naprawiony, dlatego też przeprowadzono burzę mózgów, która pozwoliła wyłonić najlepsze rozwiązanie problemu. Uczniowie postanowili opracować krótkie opisy miejsc pamięci i zamieścić je w grupie na portalu społecznościowym tak, aby promować wiedzę o miejscach pamięci poświęconych policjantom najpierw wśród kolegów i koleżanek ze szkoły, a w dalszych działaniach na większą skalę.
Podczas spotkania podsumowującego również uczestniczki projektu przedstawiły postać Leonarda Kuligowskiego gimnazjalistom. Uczestniczki projektu "Policjanci w służbie historii" pokazały Leonarda Kuligowskiego jako wzór policjanta.

Urodził się 28.02.1896 roku w Żyrardowie, w Rudzie Guzowskiej. Syn Marianny z domu Zadżwilskiej i Michała Kuligowskiego. Do 1912 roku uczył się w Szkole Miejskiej w Żyrardowie. Po jej ukończeniu, do 1915 roku odbywał praktyki w Zakładach ślusarsko-mechanicznych w Żyrardowie oraz w garażach samochodowych w Warszawie przy ul. Leszno 25. W czasie I wojny światowej został wywieziony na roboty na Górny Śląsk. Od 14.05.1919 do 30.04.1921 roku służył w Wojsku Polskim. Między 16.07.1920, a 30.04.1921 rokiem brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Pełnił wówczas funkcję podoficera w II Baterii 18 Dywizji Artylerii Ciężkiej. Od 8.05.1921 do 21.08.1921 roku jako ochotnik walczył w Powstaniu Śląskim. Przez następne cztery lata służył w Straży Celnej. We wrześniu 1924 roku zawarł związek małżeński z Marianną Domańską, z którego narodziło się czworo dzieci. Po zakończeniu służby celnej wstąpił do Policji Państwowej gdzie przez 18 lat pełnił służbę w dwóch komisariatach; XXII przy ul. Wolskiej 157, oraz I przy ul. Bednarskiej 7. Awansował do stopnia starszego posterunkowego. Po wybuchu II wojny światowej znalazł się w Policji Polskiej GG w stopniu plutonowego. 23 marca 1943 został aresztowany i osadzony na Pawiaku. Po dwóch miesiącach więzienia i licznych przesłuchaniach został wywieziony do Auschwitz-Birkenau, z kolei we wrześniu 1944 roku - do obozu Mauthausen-Gusen. 7.10.1944 roku zdecydował się na ucieczkę, schwytany został 29.12.1944 roku. Już nigdy nie zaznał wolności. Zmarł 16.02.1945 roku. Po śmierci został odznaczony; Medalem Dziesięciolecia Odzyskania Niepodległości (26.11.1929r.), Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi kl. II (23.11.1930r.), Krzyżem Niepodległości (22.12.1931r.) i Medalem Niepodległości (31.01.1933r.). Ponad to, córka Leonarda Kuligowskiego – Danuta, napisała epitafium poświęcone pamięci taty, a syn – Jerzy z pomocą najbliższych, zebrał wszystkie informacje, pamiątki oraz dokumenty związane z ojcem, na podstawie których wydał książkę upamiętniającą bohatera.

1) Wywiad z panem Jerzym Kuligowskim - synem Leonarda Kuligowskiego
2) Archiwum prywatne Jerzego Kuligowskiego
3) http://www.panstwowa.policja.pl/pp/zyciorysy/224,Kuligowski-Leonard-1896-1945.html