Policjanci w służbie historii Martyna Ćwielong - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja II -

Miejsce 1 - Grób Policjanta Polskiego - „Małe Miednoje” - znajduje się przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Miejsce składa się z drewnianego krzyża, Grobu Policjanta Polskiego oraz tablic upamiętniających ofiary. Są tam tablice poświęcone różnym intencjom: pamięci ofiar komunizmu, pamięci matek i żon pomordowanych, w hołdzie policjantom uczestnikom powstań śląskich oraz takie z wypisanymi nazwiskami straconych. Na jednej z nich wypisany jest bohater, którego przybliżymy w konkursie – Paweł Bąk urodzony w 1895 roku, a stracony w 1940 roku w Twerze.

Miejsce 2 – Ogólny pomnik upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej. Znajduje się na placu św. Andrzeja w Katowicach. Pomnik składa się z trzech postaci, imitujących jeńców. Ich postawy wyglądają, jakby uchwycone chwilę przed śmiercią. Na cokole widnieje napis „Katyń, Charków, Miednoje oraz inne miejsca zagłady na terenach byłego Z.S.R.R. 1940”.

Żywa lekcja historii odbyła się 24 kwietnia 2018 roku w Miejskim Gimnazjum nr 2 w Piekarach Śląskich. Wykład był prowadzony przez Martynę Ćwielong oraz Sebastiana Ira przy pomocy mgr Małgorzaty Mzyk-Porada. Lekcja trwała w granicach czterdziestu minut, a na sali obecnych było około czterdziestu uczniów różnych szkół gimnazjalnych z Piekar Śląskich. Martyna i Sebastian zaczęli od przedstawienia sytuacji Górnego Śląska w okresie międzywojennym, później opowiedzieli o powstaniach śląskich oraz przybliżyli sytuację Piekar Śląskich w tamtym okresie. Następnie przeszli do opowiadania o Pawle Bąku – bohaterze, którego postać opracowują w konkursie. Na końcu wykładu przybliżyli zbrodnię katyńską oraz wspomnieli o miejscach pamięci, które udało im się znaleźć, m.in. Grób Policjanta Polskiego przy Komendzie Wojewódzkiej w Katowicach oraz o pomniku na placu Andrzeja w Katowicach.

Jako dodatek stworzyliśmy broszurę informacyjną o panu Pawle Bąku dla jego rodziny.

Piekarski policjant Paweł Bąk urodził się 13 lipca 1895 roku w Radostowicach w powiecie pszczyńskim. Przez osiem lat uczęszczał tam do szkoły powszechnej, gdzie uczył się języka niemieckiego. Rodzice policjanta to Marcin oraz Zofja z domu Stęchły. Paweł Bąk zawarł związek małżeński 2 października 1921 roku z Ewą Wnuk. Był ojcem czwórki dzieci – Krystyny (urodzona 24 października 1922r.), Tadeusza (14 kwietnia 1925r.), Henryka (14 czerwca 1927r.) oraz Zofji (6 kwietnia 1935r.).
Służył w Armii Niemieckiej od 11 czerwca 1915 roku do 12 grudnia 1918 roku. Brał również udział w II wojnie światowej, dokładnie w kampanii wrześniowej.
Paweł Bąk działał również w sprawach niepodległościowych. Był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska (1919 – 1920), CWF – Centrala Wychowania Fizycznego (1920 – 1921), DOP – Dowództwo Ochrony Plebiscytu (1921). Brał udział we wszystkich powstaniach śląskich (1919, 1920, 1921).
Służbę w policji zaczął w Policji Górnego Śląska (15 września 1920 – 2 maja 1921 oraz 10 sierpnia 1921 – 16 czerwca 1922). Później działał w Żandarmerii Polowej Górnego Śląska (3 maja 1921 – 9 sierpnia 1921).
Pracę w Policji Województwa Śląskiego zaczął od kursu posterunkowych w Świętochłowicach (1922). Najpierw pełnił służbę na posterunku w Hajdukach Wielkich, która trwała od 17 czerwca 1922 roku do 30 kwietnia 1926 roku. Następnie Paweł Bąk odbył kurs komendantów na posterunku Świętochłowice w 1926 roku. Jego kolejnym miejscem pracy był posterunek w Brzozowicach – jednej z dzielnic Piekar Śląskich – od 1 maja 1926 roku do 14 lipca 1926, gdzie był komendantem. Został przeniesiony na komisariat w Szarleju, gdzie działał od 15 lipca 1926 do 1 września 1929 roku. Ostatnim miejscem w jakim pełnił służbę był posterunek w Brzezinach Śląskich, gdzie pracował od 2 września 1929 prawdopodobnie do końca swojego życia.
Paweł Bąk zdawał się być dobrym funkcjonariuszem, ponieważ awans dostał już na okresie próbnym. Łącznie w czasie swojego życia otrzymał trzy awanse: na starszego posterunkowego (1 stycznia 1923), na przodownika (3 maja 1927) oraz na starszego przodownika (1 lipca 1930).
Funkcjonariusz dostał wiele odznaczeń: Medal Niepodległości, Krzyż Zasługi (brązowy), Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi kl.I, Medal Pamiątkowy za wojnę 1918-1921, Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości, Medal za Długoletnią Służbę (brązowy), Odznaka Pamiątkowa Policji Województwa Śląskiego, Odznaka Pamiątkowa Policji Górnego Śląska, Państwowa Odznaka Sportowa (srebrna i brązowa).
Paweł Bąk był ofiarą zbrodni katyńskiej. Najpierw został jeńcem Obozu Specjalnego NKWD w Ostaszkowie. Zamordowany w Twerze w kwietniu 1940 roku. Pogrzebany na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje. Co ciekawe, jeszcze w 1946 roku nie wyjawiono prawdy o jego śmierci. Twierdzono, że Paweł Bąk został zabity po ewakuacji przez Ukraińców.

1. zasoby Instytutu Pamięci Narodowej
2. zasoby Stowarzyszenia Rodzina Policyjna 1939r.,
3. zdjęcia udostępnione przez Leon Wostal oraz Izbę Regionalną w Piekarach Śląskich,
4. strona piekarskiwerk.pl
5. Archiwum Państwowe w Katowicach