Policjanci w służbie historii Małgorzata Sochacka - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja I -

Policjanci w służbie historii Konkurs dla uczniów „klas mundurowych”

Nawigacja

Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja I

Małgorzata Sochacka


Nazwa i adres szkoły
Zespół Szkół w Tyczynie, ul. Grunwaldzka 25, 36-020 Tyczyn

Dane zespołu

Nauczyciel – Opiekun - imię i nazwisko
Małgorzata Sochacka

Pierwszy uczeń

Uczeń 1 – imię i nazwisko
Natalia Szewczyk

Drugi uczeń

Uczeń 2 – imię i nazwisko
Mikołaj Hajduk

Trzeci uczeń

Uczeń 3 – imię i nazwisko
Arkadiusz Szlęzak

Miejsce pamięci

Nazwa miejsca
Mielecka Ściana Katyńska na murze kościoła pw. św. Mateusza
Lokalizacja
Dokładny opis miejsca

Mielecka Ściana Katyńska powstała w 1990 roku z inicjatywy obywatelskiej. Jej celem było upamiętnienie mieszkańców Mielca i okolic, którzy zostali zamordowani przez sowieckiego okupanta na Wschodzie. Znajduje się ona na wewnętrznej części muru otaczającego kościół pw. św. Mateusza w Mielcu, tuż obok głównego wejścia do świątyni. Z racji swojej lokalizacji jest ogólnie dostępna i każdy może odwiedzić to miejsce pamięci na chwilę refleksji i modlitwy. Wśród osób szczególnie zaangażowanych w powstanie Mieleckiej Ściany Katyńskiej, którym na sercu leżała pamięć i dziejowa sprawiedliwość, byli: Halina Ciołkosz-Łupinowa (autorem projektu jest jej mąż, architekt), Jacek Krzysztof Danel, Stanisław Wanatowicz, Paweł Dębicki i Edward Michocki, społeczny kustosz Mieleckiej Ściany Katyńskiej, który wraz z zespołem historyków gromadził dokumentację. 6 maja 1990 roku odsłonięto pierwsze 23 tabliczki memoratywne upamiętniające zamordowanych. W następnych latach prowadzone były poszukiwania kolejnych ofiar. Źródłem wiedzy były dokumenty historyczne, informacje ujawniające nowe miejsca kaźni oraz relacje rodzin. Jesienią 2014 roku zawiązał się w Mielcu Obywatelski Komitet Obchodów 75 Rocznicy Zbrodni Katyńskiej, którego celem było odnowienie Ściany Katyńskiej i uzupełnienie jej o nowe udokumentowane nazwiska pomordowanych. Na jego czele stał Jerzy Dębicki, a wiceprzewodniczącym był dr Jerzy Skrzypczak, dyrektor Muzeum Regionalnego w Mielcu, autor książki Nierozstrzelana pamięć. Mielecki Słownik Katyński. Efektem pracy Komitetu było zaktualizowanie wykazu mieleckich katyńczyków, opracowanie projektu pomnika oraz pozyskanie środków finansowych na jego realizację. Dzięki tym staraniom na murze kościoła pw. św. Mateusza zawisło kilkadziesiąt nowych tabliczek memoratywnych, stare zaś wymieniono. W centralnej części znajduje się tablica pamiątkowa z napisem: MIESZKAŃCOM ZIEMI MIELECKIEJ WIĘZIONYM W OBOZACH SOWIECKICH W KOZIELSKU, OSTASZKOWIE, STAROBIELSKU W 50 ROCZNICĘ ICH OFIARY ŻYCIA ZA WIARĘ I OJCZYZNĘ MIELCZANIE 1990Tabliczki z nazwiskami ofiar przytwierdzone zostały do muru charakterystycznymi uchwytami z wizerunkiem guzika z przedwojennego wojskowego munduru. Jak z wiersza Zbigniewa Herberta: "(...)Tylko guziki nieugięteprzetrwały śmierć świadkowie zbrodni z głębin wychodzą na powierzchnię jedyny pomnik na ich grobie (...) (...) tylko guziki nieugięte potężny głos zamilkłych chórów tylko guziki nieugięte guziki z płaszczy i mundurów".Na murze znajduje się 86 tabliczek, z czego 36 upamiętnia funkcjonariuszy Policji Państwowej. Zostały one umieszczone po prawej stronie tablicy pamiątkowej. Część policjantów pochodziła z ziemi mieleckiej, a wojna zastała ich na posterunkach w różnych regionach Rzeczpospolitej. Inni z ziemią mielecką związali się poprzez pełnioną tutaj służbę. Z zestawienia ostatnich miejsc ich służby wynika, że 17 odbywało służbę na terenie województwa krakowskiego (13 w Mielcu i okolicach), po 4 – lwowskiego i wołyńskiego, po 2 – warszawskiego, kieleckiego i tarnopolskiego, po 1 – łódzkiego, nowogrodzkiego, poleskiego i pomorskiego. 33 policjantów po 17 września 1939 roku znalazło się w obozie NKWD w Ostaszkowie. Zostali zamordowani w Twerze, jak wynika z list wywozowych, w okresie od 1 kwietnia do 5 maja 1940 roku. Z trzech pozostałych policjantów jeden zginął w Charkowie, jeden w Kijowie, okoliczności śmierci jednego nie zostały ustalone. 10 kwietnia 2015 roku odbyło się odsłonięcie i poświęcenie odnowionej Mieleckiej Ściany Katyńskiej, uzupełnionej o kolejne 30 tabliczek. Jedną z osób dokonujących aktu odsłonięcia była pani Kamila Rusek, córka przodownika Policji Państwowej Jana Krawczyka zamordowanego w Twerze, bohatera naszej opowieści, którego tabliczka memoratywna również znajduje się na Ścianie Katyńskiej. Aranżacja Mieleckiej Ściany Katyńskiej ma wyobrażać uniesione orle skrzydła, w które wpisane są tabliczki memoratywne pomordowanych. Granitowe tabliczki są symbolem pamięci o ofiarach skrytobójczo zamordowanych i bezimiennie pochowanych w masowych mogiłach. To miejsce jest jednocześnie cmentarzem i kamieniem węgielnym. Przenosi nas w tragiczną przeszłość naszej Ojczyzny, a bohaterowie tamtych czasów stają się symbolem prawdziwego patriotyzmu, na którym powinniśmy budować przyszłość Polski.

Zdjęcia

Żywa lekcja historii

Opis przeprowadzonej żywej lekcji historii

KONCEPCJA: Żywą lekcję historii przygotowaliśmy dla uczniów naszej szkoły – Liceum Ogólnokształcącego w Zespole Szkół w Tyczynie, w którym realizowana jest innowacja pedagogiczna związana z edukacją policyjną. W zajęciach brali udział zainteresowani uczniowie z klasy 1a, 1b, 2a i 2b, w sumie 30 osób. Naszym celem było poprowadzenie uczestników przez dzieje Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej poprzez pokazanie losów jednego z jej funkcjonariuszy – przodownika Jana Krawczyka. Analizując różne pomysły i koncepcje zdecydowaliśmy się na formę zbliżoną do konkursu, kładąc nacisk na aktywizację uczestników naszej lekcji. Przygotowaliśmy opowieść, którą uczniowie mieli rozwinąć poprzez rozwiązywanie różnych zadań. Chcieliśmy zapoznać ich z ważnymi faktami, ale także sięgnąć do emocji, dzięki którym przeszłość staje się nam bliższa. Mamy nadzieję, że nasza lekcja zapadła w pamięć jej uczestnikom i wzbudziła zainteresowanie, które będą samodzielnie rozwijać. Na pierwszym spotkaniu z uczestnikami żywej lekcji historii przedstawiliśmy im założenia konkursu i naszą koncepcję jego realizacji – 8 epizodów z życia Jana Krawczyka. Po przedstawieniu każdego z nich, uczniowie otrzymają do wykonania zadanie związane z określonym okresem życia i służby bohatera.PRZEDSTAWIENIE ZAŁOŻEŃ KONKURSU I ZESPOŁU KONKURSOWEGO: Jesteśmy zespołem biorącym udział w konkursie „Policjanci w służbie historii”. Tematyka konkursu przenosi nas do czasów II Rzeczypospolitej, a jego bohaterami są funkcjonariusze Policji Państwowej. Naszym zadaniem, zadaniem wszystkich uczestników, jest przywrócenie pamięci o tych, którzy poprzez swoją służbę stali na straży bezpieczeństwa kraju. Bardzo wielu z nich zginęło w czasie II wojny światowej. O losie niektórych do dzisiaj nic nie wiadomo. Służąc Ojczyźnie stracili życie, a późniejsze wydarzenia na długo wymazały ich z naszej historii. My, Polacy, często nawet nie mamy świadomości, jak wiele im zawdzięczamy.W Mielcu znajduje się Ściana Katyńska, a na niej nazwiska 86 zamordowanych osób. Wśród nich 36 policjantów. Byli Polakami, patriotami, dla których dobro Ojczyzny było najwyższym dobrem, za które oddali życie. Jest ich wielu – tych, o których wiemy i tych, którzy czekają aż ktoś wydobędzie ich z otchłani niepamięci. Są dla nas bohaterami na zawsze zapisanymi w naszej historii. Bohater, którego wybraliśmy ma swoją tabliczkę na Mieleckiej Ścianie Katyńskiej. Ta tabliczka to jego epitafium. To miejsce upamiętnienia jest przesłaniem dla nas. Z takich życiorysów powinniśmy budować fundament współczesnej Polski. Polski dumnej ze swojej przeszłości, Polski szanującej bohaterów, którzy w najtragiczniejszych czasach dali największe świadectwo miłości do niej.Bohaterem naszej opowieści jest legionista, przodownik Policji Państwowej, Jan Krawczyk. Jego życiorys poprowadzi nasze koleżanki i kolegów przez dzieje II Rzeczypospolitej. Przygotowaliśmy dla nich zadania łączące w sobie to, co w poznawaniu przeszłości jest najważniejsze – obiektywne fakty i subiektywne emocje. Chcemy żeby przez losy jednego człowieka spojrzeli na czasy, w których żył. Mamy nadzieję, że różnorodność zadań pozwoli każdemu z nich wzbudzić w sobie emocje, dzięki którym przeniosą się w przeszłość, z której dla teraźniejszości zaczerpną to, co bezcenne dla przyszłości. EPIZODY I ZADANIA - EPIZOD 1: Jan Krawczyk swoją służbę ojczyźnie rozpoczął mając niespełna 17 lat. 27 sierpnia 1915 roku wstąpił do Legionów Polskich, do 1 Pułku Piechoty. Informacje o nim znajdziemy w wykazie legionistów znajdującym się na stronie internetowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. W I Brygadzie Legionów Polskich, pełniąc funkcję m.in. adiutanta 1 Pułku Piechoty, służył także późniejszy przełożony Jana Krawczyka – wtedy jeszcze porucznik, Kordian Zamorski. Od 1935 roku generał Kordian Zamorski był komendantem głównym Policji Państwowej. W relacjach generała Zamorskiego z czasów służby w Legionach znajduje się bardzo emocjonalna wypowiedź skierowana do Józefa Piłsudskiego: "My żołnierze nie politycy. Nie mieliśmy Rządu ale mieliśmy Komendanta Głównego. Ufamy mu bez granic. On jest dla nas uosobieniem sprawy polskiej. Człowiek ze stali. Bez skazy i lęku. Zapatrzony w jeden cel, odbudowę Niepodległej Polski, dążący do niej z nieubłaganym uporem i zaciętością (...)" Podobne emocje związane z osobą Józefa Piłsudskiego musiały towarzyszyć także innym legionistom. Jan Krawczyk wstępując do Legionów Polskich najprawdopodobniej już wcześniej zetknął się z niepodległościową działalnością Związku Strzeleckiego na ziemi mieleckiej wspieraną osobiście przez Leopolda Lisa-Kulę. Z Czermina koło Mielca, gdzie mieszkał Krawczyk, pochodziło 6 legionistów.Po odzyskaniu niepodległości Jan Krawczyk służył w Wojsku Polskim, brał m.in. udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Odznaczony został Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921, Krzyżem Niepodległości oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej niepodległości.ZADANIE: Rok 2017 Sejm ogłosił rokiem Józefa Piłsudskiego w związku z przypadającą 150 rocznicą jego urodzin. W przyszłym – 2018 roku, będziemy obchodzić setną rocznicę odzyskania przez Polskę niepodległości. Te dwie rocznice będą okazją do wielu uroczystości patriotycznych, w czasie których nie zabraknie elementu bardzo mocno kojarzącego się z tamtymi wydarzeniami – pieśni legionowych. W 2018 roku minie również 120 rocznica urodzin naszego bohatera – Jana Krawczyka, który walczył o odzyskanie niepodległości w Legionach Polskich Józefa Piłsudskiego. Na pewno wiele razy sam śpiewał pieśni, które jednoczyły legionistów wokół wspólnego celu i dodawały sił w codziennych zmaganiach. Niosły nadzieję i pocieszenie w trudnych chwilach.Wasze pierwsze zadanie będzie polegać na rozpoznaniu pieśni legionowych, których melodie usłyszycie.EPIZOD 2: Policja Państwowa została utworzona 24 lipca 1919 roku ustawą Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. W strukturze organizacyjnej na szczeblu województw znajdowały się komendy okręgowe, a na terenie powiatów komendy powiatowe. Najmniejszymi komórkami organizacyjnymi były komisariaty i posterunki. Prace związane z organizowaniem jednolitej służby bezpieczeństwa publicznego odbywały się w trudnych warunkach związanych z kształtowaniem się ustroju państwa i walką o granice. Dodatkowe trudności wynikały z niedofinansowania nowo powstałej formacji, słabego wyszkolenia kadr oraz braku jednolitego uzbrojenia i umundurowania.W pierwszym okresie funkcjonowania do Policji Państwowej wstępowali przede wszystkim funkcjonariusze wcześniej istniejących organizacji bezpieczeństwa publicznego, żandarmerii oraz żołnierze. Jan Krawczyk służył w Wojsku Polskim, wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po demobilizacji wstąpił do Policji Państwowej. Teren Podkarpacia w okresie II Rzeczypospolitej stanowił część dwóch województw – krakowskiego i lwowskiego. Jan Krawczyk swoją służbę pełnił na obszarze województwa lwowskiego - Komendy Okręgowej (Wojewódzkiej) Policji Państwowej numer VIII.ZADANIE: Drugie przygotowane dla Was zadanie będzie wymagać analizy źródła historycznego, jakim jest Ustawa z dnia 24 lipca 1919 roku o policji państwowej. Przeczytajcie go i odpowiedzcie na pytania.1. Co było podstawowym zadaniem Policji Państwowej określonym w Ustawie?2. Komu podlegała Policja Państwowa?3. Czy funkcjonariusz za wykroczenie służbowe mógł zostać wydalony z Policji?4. Jakie były warunki przyjęcia do Policji?5. Które stanowiska służbowe wymagały posiadania przez kandydatów wykształcenia wyższego?6. Dokonaj porównania Roty przysięgi służbowej funkcjonariusza Policji Państwowej z Rotą przysięgi składanej przez Policjantów obecnie (zapoznaliście się z nią w czasie pobytu w Szkole Policji w Katowicach).EPIZOD 3: Zgodnie z Ustawą o Policji Państwowej z dnia 24 lipca 1919 roku wszyscy funkcjonariusze zostali zobowiązani do ukończenia specjalnych szkół policyjnych. Jan Krawczyk ukończył szkołę policyjną w Warszawie oraz kurs komendantów posterunków.ZADANIE: Wasze zadanie będzie składać się z kilku części.1. Przygotujcie schemat przedstawiający model szkolnictwa policyjnego w II Rzeczypospolitej oraz jego kolejne reorganizacje. Porównajcie ówczesny system szkolenia Policji z obecnym. Wykorzystajcie przygotowane materiały oraz własną wiedzę.2. W oparciu o materiały zgromadzone w Podkarpackiej Izbie Pamięci Służb Policyjnych w Krośnie wymieńcie przedmioty wykładane w szkołach policyjnych oraz wyjaśnijcie, co mogło być przyczyną takiego właśnie doboru programu nauczania.3. Odszukajcie wśród eksponatów zgromadzonych w Podkarpackiej Izbie Pamięci Służb Policyjnych te, które związane są z okresem służby w Policji Państwowej Jana Krawczyka.4. Na podstawie dokumentów Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej we Lwowie, zdjęć Jana Krawczyka przedstawiających go w mundurze oraz wspomnień jego córki spróbujcie opisać przebieg jego służby w Policji Państwowej uwzględniając stopnie służbowe oraz miejsca pełnienia służby. EPIZOD 4: Przodownik Jan Krawczyk został około 1930 roku komendantem posterunku w Lutowiskach koło Ustrzyk Dolnych. Następnie pełnił służbę dowodząc plutonem w komisariacie w Drohobyczu. Kolejnym krokiem w jego karierze było ukończenie w Warszawie w 1934 roku kursu komendantów posterunków, co pozwoliło mu rok później zostać komendantem posterunku w Rychcicach koło Drohobycza. Tę funkcję pełnił do września 1939 roku.Ze wspomnień córki Jana Krawczyka, pani Kamili Rusek wiemy, jak wyglądało ich codzienne życie w Drohobyczu. Mimo upływu lat szczegółowo opisała nam wygląd domu i jego otoczenia. Kilkuletnia dziewczynka zapamiętała jak wyglądał mundur jej ojca, uroczystości, w których z całą rodziną brali udział. Zapamiętała też kilka opowieści ojca dotyczących służby – drobne kradzieże i sąsiedzkie kłótnie. Ten czas wydawał się być sielanką. Życzliwi sąsiedzi i przyjazna atmosfera w mieście, mimo iż mieszały się tam różne narodowości i religie. Dostatnie życie, dziecięce zabawy, spotkania towarzyskie z drohobycką Rodziną Policyjną. I dużo marzeń ... Pani Kamila opowiadała o planach jakie wobec niej i jej starszego o 6 lat brata miał ojciec, bardzo dbający o ich wykształcenie.Możemy sobie wyobrazić, jak wyglądał posterunek, którego komendantem był Jan Krawczyk. Pewnie był podobny do tych, których zdjęcia zachowały się. Możemy spróbować przenieść się w czasie, otworzyć drzwi i ... ZADANIE: Uczestniczyliście niedawno w zajęciach zorganizowanych przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie oraz Komendę Wojewódzką Policji w Rzeszowie przedstawiających historię Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej. W oparciu o wykłady i warsztaty połączone z prezentacją materiałów multimedialnych postarajcie się wypisać jak najwięcej informacji na temat warunków służby policjantów.I ciąg dalszy zadania: przed wami zdjęcia wnętrza komisariatu z czasów II Rzeczypospolitej, który przygotowali dla nas pracownicy Muzeum Okręgowego w Rzeszowie. Tutaj kręciliśmy nasz film. A potem trochę pozmienialiśmy. Czego brakuje? Co było nieodzownym elementem wyposażenia? EPIZOD 5: A jak rozpoczęła się wojna dla Jana Krawczyka? W połowie września, wykonując rozkazy przełożonych, wraz z innymi funkcjonariuszami z Drohobycza udał się w kierunku granicy rumuńskiej, ale po kilku dniach wszyscy wrócili do Drohobycza, po czym ponownie otrzymali rozkaz ewakuacji w kierunku Rumunii. 18 września Drohobycz został zajęty przez wojska niemieckie, ale wkrótce miasto przekazano armii radzieckiej. Jan Krawczyk został aresztowany 20 września i osadzony w obozie NKWD w Ostaszkowie.ZADANIE: Wojna obronna Polski 1939 roku to tragiczny, ale jednocześnie heroiczny fragment naszej historii. Wspominamy ją z okazji różnych rocznic, przypominając sobie bohaterów tamtych dni. Udało się nam dotrzeć do ludzi, którzy z rekonstrukcji historycznych związanych z II wojną uczynili swoją pasję, a może nawet misję, żeby ocalić od zapomnienia to, co odchodzi coraz bardziej w przeszłość. Być może ktoś z Was zechce w podobny sposób zaangażować się w poznawanie naszej historii. Obejrzyjcie filmy ze spotkań z nimi i podzielcie się swoją refleksją na temat roli rekonstrukcji historycznych w rozbudzaniu zainteresowania młodzieży historią.EPIZOD 6: W kwietniu 1940 roku Jan Krawczyk został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w budynku więzienia w Twerze. Jego nazwisko znajduje się na liście wywozowej nr 012/3 z 5 kwietnia, pozycja 11.ZADANIE: Podczas zwiedzania Muzeum II Wojny w Gdańsku znaleźliście się w sali przedstawiającej kaźń polskich oficerów oraz policjantów w Katyniu, Charkowie i Twerze. Na ścianie znajdował się fragment wiersza. Zastanówcie się, co łączy ten wiersz ze Ścianą Katyńską w Mielcu.Zbrodni katyńskiej poświęcono wiele utworów literackich. Wybierzcie wiersze, które szczególnie mocno przemawiają do Waszej wyobraźni i zaprezentujcie je na naszym najbliższym spotkaniu.EPIZOD 7 : Jan Krawczyk spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje.Decyzją Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 roku został pośmiertnie mianowany na stopień aspiranta. Tabliczki memoratywne z jego nazwiskiem znajdują się w wielu miejscach upamiętniających ofiary zbrodni katyńskiej. Na Mieleckiej Ścianie Katyńskiej znajduje się tabliczka memoratywna przodownika Policji Państwowej Jana Krawczyka.My byliśmy przy tablicy pamiątkowej na Grobie Nieznanego Policjanta przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Katowicach. Jan Krawczyk lat 42 – najkrótszy napis i jednocześnie najdłuższy, bo uświadamia nam to, czego już być nie mogło. ZADANIE: Są ludzie, którzy swoje życie zawodowe i osobiste pasje poświęcają na przypominanie nam, Polakom, ważnych wydarzeń z naszych dziejów. Wydarzeniem, o którym oficjalnie można mówić dopiero od niedawna, jest zbrodnia katyńska. Wiemy o niej już dużo, ale cały czas zbyt mało, żeby oddać należną cześć jej ofiarom. Tym, którzy zostali pozbawieni pamięci o sobie, a ich rodziny przez całe lata próbowały odszukać po nich jakikolwiek ślad.Człowiekiem, który poświęcił kilka lat swojego życia żeby przypomnieć ofiary obozów w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie jest dr Jerzy Skrzypczak, dyrektor Muzeum Regionalnego w Mielcu. Posłuchajcie wywiadu z nim.Podsumowaniem naszej „żywej lekcji historii” będzie przedstawienie przygotowanych przez Was prezentacji multimedialnych opowiadających o policjantach Policji Państwowej, których tablice memoratywne znajdują się na Mieleckiej Ścianie Katyńskiej. To już koniec naszej wspólnej żywej lekcji historii. Wykonaliście zadania, które przenosiły was do różnych momentów polskiej historii, a przewodnikiem po naszych trudnych dziejach był jeden z bohaterów II Rzeczypospolitej, przodownik Policji Państwowej – Jan Krawczyk. Pamiętajcie o nim i o innych Policjantach, którzy swoje życie oddali za Ojczyznę.PODSUMOWANIE: W trakcie rozwiązywania przygotowanych dla nich zadań uczniowie poszerzali swoją wiedzę związaną z następującymi wydarzeniami historycznymi:1. Legiony Polskie Józefa Piłsudskiego ich wkład w odzyskanie przez Polskę niepodległości.2. Utworzenie Policji Państwowej, jej struktura i organizacja.3. Służba funkcjonariuszy Policji Państwowej w okresie międzywojennym – obowiązki, doskonalenie zawodowe, życie codzienne. 4. Losy polskich policjantów w czasie II wojny światowej.Uczestnicy żywej lekcji historii w czasie przygotowanych dla nich zajęć mieli możliwość: zdobyć dodatkowe wiadomości o Policji Państwowej i zapoznać się z eksponatami związanymi ze służbą policjantów, wysłuchać wspomnień córki Jana Krawczyka oraz wywiadów z ludźmi, dla których historia jest pasją, którzy ją odkrywają i opisują lub rekonstruują, obejrzeć przygotowane dla nich filmy z przedsięwzięć związanych z gromadzeniem materiałów konkursowych, odwiedzić miejsca pamięci związane upamiętniające policjantów Policji Państwowej samodzielnie poszerzyć swoje wiadomości o Policji Państwowej poprzez przygotowanie prezentacji multimedialnych o policjantach upamiętnionych na Mieleckiej Ścianie KatyńskiejPODZIĘKOWANIA: Nasza żywa lekcja historii powstała dzięki współpracy z wieloma instytucjami, wśród nich były: Komenda Wojewódzka Policji w Rzeszowie – merytorycznego wsparcia udzielali nam naczelnik Wydziału Komunikacji Społecznej, mł. insp. Mariusz Skiba i specjalista mł. asp. dr Marcin Dziubak, dzięki nim mogliśmy także założyć mundur policjanta z okresu międzywojennego oraz zapoznać się z bronią będącą na wyposażeniu Policji Państwowej; Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Rzeszowie – zajęcia dla nas prowadzili: Katarzyna Kyc, dr Jacek Magdoń i Krzysztof Kapłon; Komenda Miejska Policji w Krośnie, gdzie mieści się Podkarpacka Izba Pamięci Służb Policyjnych, a naszym przewodnikiem była mł. asp. Beata Raus; Komenda Wojewódzka Policji w Katowicach, gdzie byliśmy przy Grobie Nieznanego Policjanta; Szkoła Policji w Katowicach, gdzie zapoznaliśmy się z zasadami szkolenia funkcjonariuszy Policji i uczestniczyliśmy w uroczystym zakończeniu szkolenia zawodowego podstawowego policjantów; Muzeum Regionalne w Mielcu, którego dyrektor, dr Jerzy Skrzypczak wprowadził nas w temat upamiętnienia funkcjonariuszy Policji Państwowej na Mieleckiej Ścianie Katyńskiej i opowiedział o swojej pracy związanej z opracowaniem Mieleckiego Słownika Katyńskiego; Muzeum Okręgowe w Rzeszowie, które udostępniło nam pomieszczenie oraz eksponaty niezbędne do wyposażenia wnętrza komisariatu Policji Państwowej w II Rzeczypospolitej;  Konna Straż Ochrony Przyrody i Tradycji im. 20 Pułku Ułanów, której komendant, Waldemar Kuźniar i inni członkowie stowarzyszenia opowiedzieli nam o kultywowaniu tradycji polskiej kawalerii i przygotowali specjalny pokaz nawiązujący do września 1939 r.; Podkarpackie Stowarzyszenie Miłośników Militariów i jego prezes, Michał Flis, który dostarczył nam specjalnych wrażeń z przejazdu niemieckim pojazdem bojowym z okresu kampanii wrześniowej i opowiedział o swojej pasji związanej z rekonstrukcjami historycznymi scen batalistycznych oraz udostępnił mundury funkcjonariuszy NKWD; Towarzystwo Gimnastyczne Sokół w Dynowie, które pozwoliło nam skorzystać ze swojej garderoby strojów teatralnych.Odwiedziliśmy również Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.Koncepcja naszej pracy konkursowej powstała dzięki rozmowom i wywiadom w wieloma osobami. Wśród nich była szczególna postać – pani Kamila Rusek, córka przodownika Policji Państwowej, Jana Krawczyka, która opowiedziała nam o życiu i służbie swojego Ojca, o swoich poszukiwaniach informacji o jego losach i kultywowaniu pamięci oraz pokazała nam pamiątki, które pozostały jej po Ojcu. O swojej pracy, pasji i misji związanej z przywracaniem pamięci pomordowanym na Wschodzie opowiadał dyrektor Muzeum Regionalnego w Mielcu, dr Jerzy Skrzypczak. Wiadomości o Mieleckiej Ścianie Katyńskiej uzyskaliśmy również od pana Edwarda Michockiego, jej pomysłodawcy i społecznego kustosza. Informacji o Grobie Nieznanego Policjanta w Komendzie Wojewódzkiej Policji w Katowicach udzielił nam pan Grzegorz Grześkowiak, członek zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939”.Organizatorom konkursu Policjanci w służbie historii dziękujemy za zaproszenie do podróży w przeszłość, w czasie której mogliśmy spotkać postacie często zapomniane, a jakże ważne dla naszej narodowej tożsamości. Odkrywaliśmy historię i poznawaliśmy ludzi, dla których jest ona pasją i misją. Udział w konkursie pozwolił nam lepiej poznać etos policyjnej służby i oddać cześć Policjantom, którzy służąc Ojczyźnie ponieśli śmierć.Zespół konkursowy w składzie:Natalia SzewczykMikołaj HajdukArkadiusz Szlęzak

Zdjęcia
Pliki
Plik 1 Plik 2 Plik 3 Plik 4 Plik 5
Plik ZIP lub RAR
-

Sylwetka policjanta

Imię i nazwisko policjanta
Jan Krawczyk
Lata życia
1898-1940
Opis postaci

Jan Krawczyk urodził się 30 września 1898 roku w Czerminie koło Mielca. Jego ojciec wyemigrował do Ameryki, Jan wraz z dwójką rodzeństwa był wychowywany przez matkę. 27 sierpnia 1915 roku Jan Krawczyk wstąpił do 1 pp Legionów Polskich. Informacje o nim znajdziemy w wykazie legionistów znajdującym się na stronie internetowej Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Tam jednak podana jest inna data urodzenia – 23 września 1898 roku. Zapisano tam również zawód – rolnik, szewc oraz wyznanie – rzymskokatolickie.W I Brygadzie Legionów Polskich, pełniąc funkcję m.in. adiutanta 1 Pułku Piechoty, służył także późniejszy przełożony Jana Krawczyka – wtedy jeszcze porucznik, Kordian Zamorski. Od 1935 roku generał Kordian Zamorski był komendantem głównym Policji Państwowej.Po odzyskaniu niepodległości Jan Krawczyk służył w Wojsku Polskim, biorąc m.in. udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Po demobilizacji wstąpił do Policji Państwowej. Teren Podkarpacia w okresie II Rzeczypospolitej stanowił część dwóch województw – krakowskiego i lwowskiego. Jan Krawczyk swoją służbę pełnił na obszarze województwa lwowskiego - Komendy Okręgowej (Wojewódzkiej) Policji Państwowej numer VIII. Jan Krawczyk ukończył szkołę policyjną w Warszawie oraz kurs komendantów posterunków. W dokumentach znajduje się informacja, że kurs komendantów posterunków ukończył 30 listopada 1933 roku, a egzamin (poprawczy) zdał 20 czerwca 1934 roku. W dokumencie z 26 czerwca z 1934 roku (pismo z Komendy Wojewódzkiej Policji Państwowej we Lwowie do Komendy Głównej Policji Państwowej) podano, że Jan Krawczyk otrzymał świadectwo ukończenia kursu.Około 1930 roku Jan Krawczyk został komendantem posterunku w Lutowiskach koło Ustrzyk Dolnych. Później służył w komisariacie w Drohobyczu dowodząc plutonem. W dokumencie z 30 listopada 1933 roku obok jego nazwiska odnotowano, że przewidziany jest na stanowisko komendanta posterunku Policji Państwowej w Rychcicach, koło Drohobycza. Objął je przed 15 lutego 1935 roku, ponieważ w dokumencie z tą datą znajduje się informacja: Jan Krawczyk, przodownik, komendant posterunku w Rychcicach. Jan Krawczyk wymieniony został również w wykazie szeregowych policjantów Policji Państwowej z 1937 roku w stopniu przodownika. W Mieleckim Słowniku Katyńskim podana jest informacja, że tuż przed wybuchem wojny Jan Krawczyk wrócił na komisariat do Drohobycza, jednak w Księdze Cmentarnej Miednoje odnotowano, że we wrześniu 1939 roku pełnił służbę jako komendant posterunku w Rychcicach. Żoną Jana Krawczyka była Helena z Jędrzejowskich z Borowej koło Mielca. Ślub odbył się w 1923 roku. Miał dwoje dzieci: Jana (ur. w 1924 r.) i Kamilę (ur. w 1930 r.). W połowie września 1939 roku wraz z funkcjonariuszami drohobyckiego komisariatu, wykonując rozkazy przełożonych, udał się w kierunku granicy rumuńskiej, ale po kilku dniach wszyscy wrócili do Drohobycza, po czym ponownie otrzymali rozkaz ewakuacji w kierunku Rumunii. 18 września 1939 roku Drohobycz został zajęty przez wojska niemieckie, ale wkrótce miasto przekazano armii sowieckiej. Jan Krawczyk został aresztowany około 20 września, a następnie osadzony w obozie NKWD w Ostaszkowie. Z obozu w Ostaszkowie Jan Krawczyk przysłał do żony do Drohobycza dwie kartki, pierwszą w końcu 1939 roku i drugą z 9 stycznia 1940 roku. Pisał w niej: „Jestem zdrowy, czego i wam życzę. Napisz mi, czy dzieci chodzą do szkoły i czy mieszkacie tam nadal, czy gdzieś indziej. Z mojego futra zrób Jankowi płaszcz do szkoły bo mu tam pewnie zimno, a także niech chodzi w nowych spodniach długich i trzewikach. Całuję Cię z dziećmi. Janek”.W kwietniu 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w budynku więzienia w Twerze. Jego nazwisko znajduje się na liście wywozowej nr 012/3 z 5 kwietnia 1940 roku, pozycja 11. Spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje.Rodzinie Jana Krawczyka udało się uniknąć wywózki na Syberię, chociaż, jak wspomina córka, Kamila Rusek, Helena Krawczyk była wielokrotnie wzywana na przesłuchania przez NKWD. Żonie udało się jeszcze spotkać z Janem Krawczykiem po aresztowaniu – pojechała do niego, opowiadała córka, z małą walizką z najpotrzebniejszymi rzeczami. Wróciła do domu ze złamanym nadgarstkiem, ponieważ w rękę, w którą na pożegnanie całował ją mąż, uderzył drzwiami funkcjonariusz NKWD. Po niemieckim ataku na ZSRR Helena Krawczyk wraz z dziećmi wróciła do Borowej.Jan Krawczyk odznaczony został Krzyżem Niepodległości, Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Decyzją Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 roku został pośmiertnie mianowany na stopień aspiranta.Tabliczki memoratywne z jego nazwiskiem znajdują się w Katedrze Polowej WP w Warszawie, w Muzeum Katyńskim w Warszawie oraz na Ścianie Katyńskiej w Mielcu. Jego nazwisko jest także wymienione na tablicy pamiątkowej na Grobie Nieznanego Policjanta przy Komendzie Wojewódzkiej Policji w Katowicach.

https://www.youtube.com/watch?v=k0fkqIb13Oc&feature=youtu.be

Wykorzystane źródła

BIBLIOGRAFIAArchiwaArchiwum Akt Nowych w Warszawie, Komenda Główna Policji Państwowej w Warszawie.Dzienniki i druki urzędowe„Dziennik Praw Państwa Polskiego”, 1919.„Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”, 1928.Inne źródła drukowaneOrganizacja instytucji policyjnych w II Rzeczypospolitej 1918-1926. Wybór źródeł i dokumentów, pod red. A. Misiuka, A. Pepłońskiego, Szczytno 1994.Rocznik Policji Państwowej 1927, Warszawa 1927.Prasa„Gazeta Administracji i Policji Państwowej”.„Na Posterunku”.„Policja 997”.Opracowania1. Dziesięciolecie Służby Bezpieczeństwa w Polsce Odrodzonej, pod red. E. Grabowieckiego, Warszawa 1928.2. Powstanie Policji Państwowej w Odrodzonej Rzeczypospolitej, pod red. A. Misiuka, Szczytno 2009.3. Franc S., Policja Państwowa w II Rzeczypospolitej, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis, Studia Politologica VIII, 2012.4. Hausner R., Pierwsze dwudziestolecie administracji spraw wewnętrznych, Warszawa 1939.5. Hempel A., Pogrobowcy klęski. Rzecz o policji „granatowej” w Generalnym Gubernatorstwie 1939-1945, Warszawa 1990.6. Kędzierska G., 85 lat polskiej policji, Szczytno 2004.7. Kozdrowski S., Wyszkolenie policyjne w II Rzeczypospolitej, Kraków 2006.8. Litwiński R., Korpus Policji w II Rzeczypospolitej. Służba i życie prywatne, Lublin 2007.9. Litwiński R., Skutki działań wojennych w 1939 r. dla policji w Małopolsce Wschodniej, „Dzieje Najnowsze”, 2007, nr 2.10. Miednoje. Księga cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, t. 1, pod. red. G. Jakubowskiego, Warszawa 2005.11. Misiuk A., Instytucje policyjne w Polsce. Zarys dziejów. Od X w. do współczesności, Szczytno 2006.12. Misiuk A., Policja Państwowa 1919-1939. Powstanie organizacja kierunki działania, Warszawa 1996.13. Pepłoński A., Policja Państwowa w systemie organów bezpieczeństwa Drugiej Rzeczypospolitej, Szczytno 1991.14. Perz G., Wybrane zagadnienia historii Policji, Materiały dydaktyczne Centrum Szkolenia Policji, Legionowo 2013.15. Siemak Z., Majer P., Kajzer B., Historia służb policyjnych na ziemiach polskich, Szczytno 1995.16. Skrzypczak J., Nierozstrzelana pamięć. Mielecki słownik katyński, Mielec 2015.17. G. Winnicki, System szkolenia funkcjonariuszy Policji Państwowej, Kwartalnik Policyjny, 2/2014.Internetpanstwowa.policja.plpodkarpacka.policja.gov.pl/rze/informacje/z-dziejow-policji-panst/tradycje-policyjne-prze/73684Źródła mówione1) wywiad z Kamilą Rusek, lat 87 (przeprowadzony w Mielcu 24 maja 2017 r.)2) wywiad z dr. Jerzym Skrzypczakiem, dyrektorem Muzeum Regionalnego w Mielcu(przeprowadzony w Mielcu 24 maja 2017 r

do góry