Policjanci w służbie historii Martyna Markiewicz - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja III -

Mimo, że Wacław Kundzicz nie jest związany bezpośrednio z Ziemią rycką poczyniliśmy, go bohaterem naszych rozważań. W trakcie XX-lecia międzywojennego jako żołnierz gen. Hallera uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, a do Ryk trafił w początkach II wojny światowej.

Dzieciństwo

Wacław Kundzicz urodził się 29 maja 1899 roku w Michałowie, niedaleko Białegostoku. Jego rodzicami byli Jan i Maria. Na temat jego rodzin wiemy niewiele, choć od Jego Rodziny uzyskaliśmy wiele materiałów archiwalnych, to możemy stwierdzić, że wychowanie patriotyczne, które uzyskał w domu sprawiło, że zgłosił się jako ochotnik do nowo tworzonego Wojska Polskiego.
Swoją przygodę z mundurem rozpoczął 15 listopada 1917 roku w Armii Hallera w 43 Pułku Strzelców Legionów Bajończyków.

Bohater wojny polsko-bolszewickiej

Lokalna społeczność, doskonałe pamięta, że przełomowa dla wojny 1920 r. kontrofensywa rozpoczęła się w Moszczance, jednak sukces „manewru znad Wieprza” nie byłby możliwy, gdyby nie oddziały polskie, które zaatakowały wojska bolszewickie na północy kraju. W materiałach otrzymanych od rodziny odnajdujemy informacje, że Kundzicz w latach 1919-1920 uczestniczył w bitwach pod Łuckiem, Równem, Kijowem.

Odznaczenia

Korzystając z książek znalezionych w lokalnych bibliotekach i pozyskując informacje od Andrzeja Cieśli (www.dawne-ryki.pl), wiemy że sierż. Kundzicz był wielokrotnie odznaczany. Mirosław Sulej w publikacji Marian Bernaciak „Orlik”; Biografia wskazuje naszego Bohatera jako: kawalera Krzyża Walecznych, Croix de Guerre oraz Medalu Niepodległości za czyny bohaterskie i zasługi podczas walk o niepodległość Polski w latach 1917-1921. Akta odznaczeniowe znajdują się w Centralnym Archiwum Wojskowym. W przesłanych przez Rodzinę materiałach odnajdujemy jeszcze inne informacje dotyczące odznaczeń. Syn i wnuczkowie bohaterskiego sierżanta wskazują, że był on również nagrodzony: Medalem Polska Obrońcy Swemu, Brązowym Krzyżem Zasługi i Medalem za Długoletnią Służbę.

W służbie lokalnej społeczności

Po wybuchu II wojny światowej Armia Krajowa skierowała sierż. Kundzicza do Ryk do służby w „granatowej policji”. Przeważyły o tym następujące aspekty: doskonale znał język niemiecki, budząc zaufanie wśród Niemców był doskonałą „wtyczką” dla lokalnych struktur Armii Krajowej.
W Encyklopedii Ryk, jak i w innych publikacjach odnajdujemy, że dzięki jego ostrzeżeniom wielu mieszkańców Ryk i okolic uniknęło aresztowań. Wacław Kundzicz „kanałem strażackim” poprzez Ludwik Kuchnio, i Henryk Łagowski, przekazywał informacje o grożących pacyfikacjach lub zbieraniu przez Niemców kontyngentów.

Zginął na służbie

Dzięki rozmowie z Tadeuszem Kucharskim, który w realizowanym przez nas projekcie zgodził się być świadkiem historii dowiedzieliśmy się o okolicznościach śmierci Kundzicza, który wg relacji zginął w Lesie Postołą w pościgu za pospolitym przestępcą. Ranny zmarł w szpitalu w Puławach. Jego pogrzeb, jak wskazują zdjęcia przesłane przez Rodzinę i udostępnione przez Krystiana Pielachę zgromadził wielu mieszkańców lokalnej społeczności.

Sierżant Wacław Kundzicz pochowany został na cmentarzu przy Królewskiej, uczczony za niesioną pomoc pomnikiem ufundowanym przez mieszkańców Ryk. W okresie PRL napisy zamalowano czarna farbą, której ślady jeszcze do dziś widnieją na pomniku.

Materiały pozyskane od Rodziny Kundziczów
Encyklopedia Ryk
Książki poświęcone lokalnym strukturom AK

Nagrobek Wacława Kundzicza

Na ryckim cmentarzu znajduje się nagrobek Wacława Kundzicza ufundowany przez społeczność Ziemi ryckiej

Epitafium upamiętniające żołnierzy 15 p.p Wików

W ryckim kościele znajduje się epitafium upamiętniające żołnierzy AK i WiN. Wśród nich znajduje się nazwisko sierż. Kundzicza

Dawna siedziba Komendy Policji w Rykach

w dzisiejszej siedzibie PSSE w Rykach znajdowała się dawna siedziba policji. Jak informują synowie sierż. Kundzicza na posterunku mieszkała również ich rodzina

7 marca w Komendzie Powiatowej Policji w Rykach odbyło się Żywa lekcja historii „Opowiemy Wam o Kundziczu” stanowiąca zwieńczenie udziału uczennic od Kickiego w ogólnopolskim konkursie „Policjanci w służbie historii”.

Uroczyste podsumowanie projektu zaszczycili swoją obecnością: Dariusz Szczygielski– Starosta Powiatu Ryckiego, Dariusz Cenkiel- Vicestarosta, podinsp. Jacek Figiel z-ca Komendanta Powiatowego Policji w Rykach, płk Janusz Pilzak– z Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie i Tadeusz Kucharski– regionalista, który był naszym świadkiem historii. Scenografię do tej niezwykłej uroczystości stanowiła wystawa dotycząca 100-lecia Policji udostępniona przez Komendę Wojewódzką Policji w Lublinie. W uroczystości wzięli udział również funkcjonariusze i pracownicy cywilni lokalnej Komendy Policji. Nie zabrakło również dyrektora sobieszyńskiej szkoły Krzysztofa Ślósarza i uczniów „klas policyjnych” od Kickiego, a także przedstawicieli mediów.

Mulitiplikowana „Żywa lekcja historii”
DSC08251

Na temat projektu „Policjanci w służbie historii” z Łukaszem Grabczakiem rozmawiały: Martyna Markiewicz, Aleksandra Matraszek i Natalia Wawer, a także dyrektor szkoły Krzysztof Ślósarz i opiekun projektu Wojciech Niedziółka. W audycji można również usłyszeć „świadka historii” Tadeusza Kucharskiego, a także podinsp. Piotra Długaszka z KPP w Rykach

Regulaminowym wymogiem konkursu, którego organizatorami są Instytut Pamięci Narodowej i Komenda Główna Policji jest m.in. przeprowadzenie Żywej lekcji historii w której weźmie udział 30 uczestników. Lekcja historii zrealizowana przez „drużynę od Kickiego” miała dużo szersze oddziaływanie. Na stronie internetowej szkoły, na stronie Starostwa Powiatowego w Rykach, portalu Podlasie24.pl, a także w lokalnej prasie (Twój Głos) ukazały się artykuły i zdjęcia podsumowujące udział w projekcie. Martyna Markiewicz, Aleksandra Matraszek i Natalia Wawer oraz osoby wspierające Ich udział w projekcie miały okazję wypowiedzieć się na antenie Radio Lublin, które na swojej antenie i w portalu internetowym zamieściło bardzo bogaty materiał zatytułowany „Młodzież z filmem przypomina zapomnianego bohatera”. Relację z podsumowania projektu można obejrzeć na antenie Magnes.tv https://www.youtube.com/watch?v=wS_g_SeBlCw&fbclid=IwAR2laugi0A2jHPpEOzErO5Sy4nDLr5W3Of_DfuJ0kZ11AYSNACNV5qvVEDk

Wskaźniki obserwowane na portalu społecznościowym szkoły wskazują, że dostępne pod linkami wskaźniki wskazują na ogromne oddziaływanie (pod każdym linkiem pojawiła się liczba ponad tysiąca odbiorców).

Wszystkie te działania przyczyniły się do tego, że lokalnej społeczności została przypomniana postać sierż. Wacława Kundzicza- żołnierza, policjanta, współpracownika Armii Krajowej. Uczestnicy podsumowania wskazali, ogrom pracy wykonany przez „drużynę od Kickiego” w ocaleniu cząstki lokalnej historii. Następne grupy projektowe, już szukają swoich bohaterów w „służbie historii”, tak by przez kolejne przedsięwzięcia przypominać i odsłaniać zapomniane karty historii.

Po promocji projektu nawiązała kontakt z nami rodzina Wacława Kundzicza, W niedalekiej przyszłości zawitają do nas ponad 80-letni synowie bohaterskiego sierżanta

https://www.youtube.com/watch?v=wS_g_SeBlCw&fbclid=IwAR2laugi0A2jHPpEOzErO5Sy4nDLr5W3Of_DfuJ0kZ11AYSNACNV5qvVEDk

http://podlasie24.pl/ryki/region/policjanci-w-sluzbie-historii-294df.html?fbclid=IwAR2vBpXDVe0wSgq-Fe2mAM5kyjzEC8fKdBhmzRYScqmSQdHFK1R5L-cCnno

https://radio.lublin.pl/news/policjanci-w-sluzbie-historii-mlodziez-filmem-przypomina-zapomnianego-bohatera?fbclid=IwAR0RgvYZv7z6ew-GKulwmei-xcl0XkTKIzDvgBOklpfLslJRUEL--lVyAMw