Policjanci w służbie historii Wiktoria Danielewska - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja III -

Policjanci w służbie historii Konkurs dla uczniów „klas mundurowych”

Nawigacja

Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja III

Aneta Litwin


Pełna nazwa szkoły
Powiatowy Zespół Szkół w Chęcinach

Dane zespołu

Nauczyciel – Opiekun - imię i nazwisko
Aneta Litwin

Pierwszy uczeń

Uczeń 1 – imię i nazwisko
Wiktoria Danielewska

Drugi uczeń

Uczeń 2 – imię i nazwisko
Paweł Prokop

Trzeci uczeń

Uczeń 3 – imię i nazwisko
Sebastian Skowronek

Sylwetka policjanta

Imię i nazwisko policjanta
Stanisława Filipina Paleolog
Lata życia
1892 - 1968
Opis postaci

Stanisława Filipina Paleolog urodziła się 4 maja 1892 roku w Rumnie pow. Rudka woj. Lwów. Uczyła się na pensji sióstr sakramentek, a następnie studiowała na Akademii Handlowej w Poznaniu. Podczas I wojny światowej działała w Polskiej Organizacji Wojskowej. U kresu wojny wzięła udział w obronie Lwowa w trakcie wojny polsko-ukraińskiej, w listopadzie 1918 roku wstępując do Straży Obywatelskiej, służyła
w stopniu kaprala. Służyła jako sanitariuszka. Odbywając służbę kurierki została ranna podczas próby przejścia przez front. Wstąpiła do Milicji Obywatelskiej
w grudniu 1918 roku, następnie do Ochotniczej Legii Kobiet. Była pierwszą kurierką. Jako kurierka służyła także jej siostra Helena. Pełniła funkcję adiutantki komendantki OLK, Aleksandry Zagórskiej. Po tym jak 1 kwietnia 1920 r. utworzono Wydziały Ochotniczej Legii Kobiet przy Sekcji Mobilizacyjnej Oddziału I Sztabu Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie, została w stopniu podporucznika adiutantką naczelniczki mjr Aleksandry Zagórskiej oraz objęła kierownictwo referatu spraw personalnych. W 1920 roku w szeregach OLK uczestniczyła w wojnie polsko-bolszewickiej pod Warszawą.
W latach 1922 - 1924 pracowała na stanowisku urzędniczym w Szpitalu św. Łazarza
w Krakowie. W 1925 roku wstąpiła do Policji Państwowej. Od 1925 roku kierowała Policją Kobiecą i zajmowała się jej organizowaniem. Została awansowana na stopień aspiranta 1 stycznia 1928 roku, a na początku kwietnia 1933 roku na stopień podkomisarza, następnie 1 stycznia 1939 roku na stopień komisarza. Pełniła stanowisko kierownika sanitarno-obyczajowej VI brygady Urzędu Śledczego przy
ul. Daniłowiczowskiej w Warszawie zajmującej się zwalczaniem nierządu i handlu żywym towarem. W czerwcu 1929 roku została dowódcą kompanii na kursie nowych funkcjonariuszek tej brygady. 6 grudnia 1931 roku w mającym 1 750 000 nakładu londyńskim dzienniku „Daily Express”, na tytułowej stronie pojawił się artykuł pod tytułem „Polska Joanna d’Arc” – przedstawiając ją jako bohaterkę zwalczającą międzynarodowy handel kobietami. Nawet listy z groźbami śmierci nie zniechęciły Stanisławy Paleolog do dalszej służby. Polska Policja Kobieca została uznana
za najsprawniej działającą spośród policji europejskich przez X Międzynarodowy Kongres Komitetów Zwalczania Handlu Kobietami i Dziećmi.
W latach 1935 - 1939 kierowała referatem ds. oficerów i szeregowych Policji Kobiecej w Centrali Służby Śledczej Komendy Głównej Policji Państwowej. Na początku 1930 roku weszła w skład komitetu organizacyjnego koło mające na celu ratowanie dzieci moralnie zaniedbanych ze szkoły nr 178 w Warszawie. W Wojsku Polskim II RP była w stopniu majora.
Po wybuchu II wojny światowej w okresie okupacji niemieckiej i służyła w Policji Polskiej Generalnego Gubernatorstwa. Jednocześnie konspiracyjnie działała w Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej. Zajmowała się organizowaniem i szkoleniem żołnierzy w składach brygad obserwacyjno–wywiadowczych i żeńskich grup wywiadowczo – dywersyjnych. Współorganizowała Państwowy Korpus Bezpieczeństwa. Była przydzielona
do Komendy Głównej Armii Krajowej, Oddział IV (Kwatermistrzowski, Szefostwo Produkcji Konspiracyjnej „Cieśla” („Perkun”, „Waga”, „Drzewo”). Brała udział w powstaniu warszawskim w jednostce I Obwód „Radwan” (Śródmieście), Zgrupowanie „Chrobry II” (oficer informacyjny), Kierownictwo Produkcji Uzbrojenia. Po powstaniu opuściła Warszawę wraz z ludnością cywilną.
Po wojnie 10 sierpnia 1946 roku, w obliczu zagrożenia aresztowaniem wyjechała z Polski. Początkowo przyłączyła się do 2 Korpusu Polskiego we Włoszech, następnie została mianowana komendantką obozu Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet w Foxley. Po rozwiązaniu tej formacji przeniosła się do Wielkiej Brytanii i osiadła w Londynie. 15 października 1954 roku Prezydent RP August Zaleski powołał ją na członka drugiego składu Sądu Obywatelskiego w Londynie. Tu ukazała się jej książka „The Women Police of Poland 1925 – 1939”. Paleolog pomagała tworzyć przepisy Scotland Yard’u, gdzie występowała w roli specjalistki z zakresu tworzenia policji kobiecej oraz handlu dziećmi i kobietami.
Do końca życia pozostawała w stopniu podpułkownika.
Zmarła po długiej chorobie 3 grudnia 1968 w szpitalu Penley.
W uznaniu jej zasług dla Ojczyzny została odznaczona:
- Krzyżem Obrońców Lwowa,
- Krzyżem Niepodległości,
- Krzyżem Walecznych (1937 r.)
- Srebrnym Krzyżem Zasługi (1944 r.)
- Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski - Polonia Restituta (1957 r.)
oraz innymi odznaczeniami polskimi i zagranicznymi.

Wykorzystane źródła

Źródła:
Materiały KWP w Gdańsku
Materiały BHiTP KGP
Narodowe Archiwum Cyfrowe
Prywatne zbiory podinsp. w stanie spoczynku Krystyny Sobańskiej – Stępień
Materiały Oddziału Świętokrzyskiego Warszawskiego Stowarzyszenia „Rodzina Policyjna 1939 r”
Materiały Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 w Lublinie
www.nowytydzień.pl
www.wikipedia.pl

Miejsce pamięci

Nazwa miejsca
Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2 im. Stanisławy Filipiny Paleolog w Lublinie
Lokalizacja
Szkoła Podstawowa nr 11 oraz XVIII Liceum Ogólnokształcące
W skład Zespołu wchodzą: Szkoła Podstawowa nr 11 oraz XVIII Liceum Ogólnokształcące, w którym min. kształcą się uczniowie w klasach z innowacjami pedagogicznymi, w tym w klasie z edukacją policyjną. W dniu 8 września 2016 roku członkowie rady miasta na posiedzeniu rady miasta uchwalili jednogłośnie wniosek o nadanie w/w szkołom imienia Stanisławy Filipiny Paleolog. Uroczystości z tym związane, w których uczestniczyli uczniowie, grono pedagogiczne, przedstawiciele miasta, policji <br />i zaproszeni goście odbyły się w dniu 17 października 2017 roku. Na frontonie budynku Szkoły została umieszczona tablica upamiętniająca to wydarzenie zawierająca treść: „Tablica upamiętniająca nadanie Szkole Podstawowej nr 11 i XVIII Liceum Ogólnokształcącemu w Lublinie imienia Stanisławy Filipiny Paleolog Pierwszej Komendantki Polskiej Policji Kobiecej w okresie dwudziestolecia międzywojennego” Na pierwszym piętrze w holu głównym budynku znajduje się przekazany w dniu 24 kwietnia 2017 roku przez podinsp. w st. spoczynku Krystynę Sobańską - Stępień portret patronki. Wykonany został w technice suchej pasteli przez Magdalenę Mańkowską – nauczycielkę w klasie fortepianu Szkoły Muzycznej im. Tadeusza Szeligowskiego w Lublinie. Na przeciwległej ścianie wiszą gabloty, w których znajdują się sztandary Szkoły Podstawowej i Liceum. Na płatach umieszczone są nazwy szkół, imiona i nazwisko oraz wizerunek Stanisławy Filipiny Paleolog oraz data jej urodzin i śmierci. Relację z nadania szkole imienia kom. Paleolog można przeczytać tutaj: https://www.nowytydzien.pl/komendantka-policji-patronka-zso-nr-2/
Więcej
Zdjęcia
Nazwa miejsca
Cmentarz
Lokalizacja
Grób rodzinny
Major Stanisława Filipina Paleolog spoczywa w grobie rodzinnym na Southern Cemetery w Manchesterze / Cmentarz Południowy /. Epitafium zawiera następującą treść: Major Stanisław Demetraki – Paleolog Organizatorka, Komendantka Kobiecej Policji w Polsce. Ukochana siostra i bratowa, zm. 4.12.1968, przeżywszy lat 76. Niech spoczywa w pokoju wiecznym.<br />Umieszczony na nagrobku stopień majora, nawiązuje do wojskowej przeszłości komendant Paleolog, która z dniem 1.października 1944 roku mianowana została majorem Armii Krajowej (w Powstaniu Warszawskim służyła w Oddziale II grupy „Chrobry”, a później w Kierownictwie Produkcji Zbrojnej KG AK). Po weryfikacji <br />w Sztabie II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych we Włoszech również jako major, została komendantką obozu Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet w Foxley, w Anglii.<br />Mogiłą opiekuje się Pan Sławomir Paleolog, zajmujący się dokumentowaniem historii Rodziny Demetraki-Paleolog.
Więcej
Zdjęcia
Nazwa miejsca
Tablica pamiątkowa oraz portret
Lokalizacja
Siedziba KWP w Gdańsku oraz CSP w Legionowie
W dniu 28 września 2018 roku w związku z obchodami 100 – lecia odzyskania przez Polskę niepodległości oraz nadchodzącą 100 rocznicą utworzenia Policji Państwowej, w Gdańsku odsłonięto tablicę pamiątkową Stanisławy Filipiny Paleolog, która została patronem policjantów woj. pomorskiego. Tablica umieszczona została przy wejściu głównym do budynku Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku Zawiera ona napis następującej treści: ”Pamięci Komisarz Policji Państwowej Stanisławy Filipiny Paleolog (1892 – 1968) Patronce Policji Województwa Pomorskiego z Okazji 100 – lecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości”. <br />Portret kom. Stanisławy Filipiny Paleolog wisi przed aulą wykładową w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Uroczyste odsłonięcie portretu nastąpiło w dniu 21 lipca 2015 roku, podczas obchodów 25 – lecia tej jednostki.
Więcej
Zdjęcia
Dokładny opis miejsc

Siedziba Zespołu mieści się w Lublinie przy ul. Przyjaźni 12. W jego skład wchodzą: Szkoła Podstawowa nr 11 oraz XVIII Liceum Ogólnokształcące, w którym min. kształcą się uczniowie w klasach z innowacjami pedagogicznymi, w tym w klasie
z edukacją policyjną. W dniu 8 września 2016 roku członkowie rady miasta na posiedzeniu rady miasta uchwalili jednogłośnie wniosek o nadanie w/w szkołom imienia Stanisławy Filipiny Paleolog. Uroczystości z tym związane, w których uczestniczyli uczniowie, grono pedagogiczne, przedstawiciele miasta, policji
i zaproszeni goście odbyły się w dniu 17 października 2017 roku. Na frontonie budynku Szkoły została umieszczona tablica upamiętniająca to wydarzenie zawierająca treść: „Tablica upamiętniająca nadanie Szkole Podstawowej nr 11 i XVIII Liceum Ogólnokształcącemu w Lublinie imienia Stanisławy Filipiny Paleolog Pierwszej Komendantki Polskiej Policji Kobiecej w okresie dwudziestolecia międzywojennego”
Na pierwszym piętrze w holu głównym budynku znajduje się przekazany w dniu 24 kwietnia 2017 roku przez podinsp. w st. spoczynku Krystynę Sobańską - Stępień portret patronki. Wykonany został w technice suchej pasteli przez Magdalenę Mańkowską – nauczycielkę w klasie fortepianu Szkoły Muzycznej im. Tadeusza Szeligowskiego w Lublinie. Na przeciwległej ścianie wiszą gabloty, w których znajdują się sztandary Szkoły Podstawowej i Liceum. Na płatach umieszczone są nazwy szkół, imiona i nazwisko oraz wizerunek Stanisławy Filipiny Paleolog oraz data jej urodzin i śmierci. Relację z nadania szkole imienia kom. Paleolog można przeczytać tutaj: https://www.nowytydzien.pl/komendantka-policji-patronka-zso-nr-2/

Major Stanisława Filipina Paleolog spoczywa w grobie rodzinnym na Southern Cemetery w Manchesterze / Cmentarz Południowy /. Epitafium zawiera następującą treść: Major Stanisław Demetraki – Paleolog Organizatorka, Komendantka Kobiecej Policji w Polsce. Ukochana siostra i bratowa, zm. 4.12.1968, przeżywszy lat 76. Niech spoczywa w pokoju wiecznym.
Umieszczony na nagrobku stopień majora, nawiązuje do wojskowej przeszłości komendant Paleolog, która z dniem 1.października 1944 roku mianowana została majorem Armii Krajowej (w Powstaniu Warszawskim służyła w Oddziale II grupy „Chrobry”, a później w Kierownictwie Produkcji Zbrojnej KG AK). Po weryfikacji
w Sztabie II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych we Włoszech również jako major, została komendantką obozu Pomocniczej Wojskowej Służby Kobiet w Foxley, w Anglii.
Mogiłą opiekuje się Pan Sławomir Paleolog, zajmujący się dokumentowaniem historii Rodziny Demetraki-Paleolog.

Portret kom. Stanisławy Filipiny Paleolog wisi przed aulą wykładową w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Uroczyste odsłonięcie portretu nastąpiło w dniu 21 lipca 2015 roku, podczas obchodów 25 – lecia tej jednostki.

W dniu 28 września 2018 roku w związku z obchodami 100 – lecia odzyskania przez Polskę niepodległości oraz nadchodzącą 100 rocznicą utworzenia Policji Państwowej, w Gdańsku odsłonięto tablicę pamiątkową Stanisławy Filipiny Paleolog, która została patronem policjantów woj. pomorskiego. Tablica umieszczona została przy wejściu głównym do budynku Komendy Wojewódzkiej Policji w Gdańsku Zawiera ona napis następującej treści: ”Pamięci Komisarz Policji Państwowej Stanisławy Filipiny Paleolog (1892 – 1968) Patronce Policji Województwa Pomorskiego z Okazji 100 – lecia Odzyskania przez Polskę Niepodległości”.

Żywa lekcja historii

Opis przeprowadzonej żywej lekcji historii

Lekcja, której temat brzmiał „ Stanisława Demetraki - Paleolog – Komendantka Policji Kobiecej w Polsce” odbyła się w dniu 25 kwietnia 2019 roku w Niepublicznym Technikum Zawodowym im. Żołnierzy Sił Pokojowych ONZ Zakładu Doskonalenia Zawodowego w Kielcach. Wzięło w niej udział 21 uczniów klas 3 a i 3b wraz oraz 3 funkcjonariuszy Wydziału Prewencji Komendy Miejskiej Policji w Kielcach. Prowadzący w trakcie zajęć wykorzystali przygotowaną specjalnie na tę okazję prezentację multimedialną. W czasie zajęć zebrani poznali życiorys bohaterki począwszy od jej młodości, którą spędziła na nauce w pensji sióstr sakramentek oraz Akademii Handlowej w Poznaniu, poprzez jej działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej w czasie I wojny światowej, zakończonej jej udziałem w obronie Lwowa w wojnie polsko – ukraińskiej oraz walce w szeregach OLK w czasie wojny polsko – bolszewickiej pod Warszawą w 1920 roku. Najistotniejszą częścią lekcji była jednak jej służba i udział w tworzeniu, a następnie szkoleniu kandydatek na funkcjonariuszki tzw. policji kobiecej w Policji Państwowej. Szczególne, zwłaszcza wśród obecnych na sali uczennic zainteresowanie jak również podziw i uznanie, dla ówczesnych funkcjonariuszek wzbudziły bardzo wysokie kryteria jakie musiały one spełnić by móc zasilić szeregi Policji Państwowej. Słuchacze mogli dowiedzieć się, że kobiety
w Policji Państwowej stanowiły niewielki odsetek ogólnej liczby funkcjonariuszy.
W 1938 roku w PP służyło 150 kobiet, w tym tylko dwie w stopniu oficerskim,
z których jeden należał do Stanisławy Paleolog. Pomimo tego realizowały one bardzo ważne zadania do których należały: zwalczanie nierządu, stręczycielstwa, kontrola domów publicznych, walka z handlem żywym towarem oraz praca z nieletnimi.
Jak wyjaśnili prowadzący lekcję – potrzeba docenienia wkładu kom. Paleolog jako założycielki policji kobiecej oraz pozostałych funkcjonariuszek w działalność ówczesnej Policji, a także fakt, że do chwili obecnej ich rola nie była uwzględniona
w żadnej pracy konkursowej miała decydujący wpływ na wybór postaci, którą chcieli zaprezentować.
W związku z przypadającą w tym roku setną rocznicą utworzenia Policji Państwowej prowadzący na koniec zajęć zaapelowali do zebranych o kultywowanie pamięci tragicznego losu policjantów pomordowanych na wschodzie i walczących
o niepodległość w czasie II wojny światowej. Lekcja została zakończona po pytaniach uczniów i udzielonych odpowiedziach.

Zdjęcia
Pliki
Plik 1 Plik 2 Plik 3 Plik 4 Plik 5 Plik ZIP lub RAR
do góry