Policjanci w służbie historii Kinga Rusnak - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja III -

Michał Władysław Kanik - starszy Przodownik Policji Państwowej s. Józefa i Teresy z Kubiców, ur. 16 VIII 1895 w Rybarzowicach. W I wojnie w armii austriackiej. Uczestnik powstań śląskich. Od 10 III 1920 w policji woj. krakowskiego. Służył kolejno na posterunku w:
Makowie Podhalańskim (1920–1923),
Sułkowicach pow. myślenicki (1923–1927),
Myślenicach (1927–1935),
Komisariacie w Krakowie (1935–1937)
Komendzie Pow. w Gorlicach (1937).
We wrześniu 1939 Z-ca Komendanta pow. Gorlice. Starszym przodownikiem został mianowany 1 VII 1928. Odznaczony był:
Brązowym Krzyżem Zasługi,
Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921,
Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości.
Pośmiertnie postanowieniem Prezydenta RP został mianowany na stopień aspiranta Policji Państwowej.
W latach 1934 – 1939 pełnił obowiązki instruktora i zastępcy komisarza Policji Państwowej w Gorlicach. 2 września 1939r. wraz z oddziałem gorlickiej Policji Państwowej został włączony do walk obronnych kraju i objęty decyzją ewakuacji oraz obowiązkiem opieki nad transportem broni i dokumentacji Komendy Policji Państwowej w Gorlicach. Wraz z wojskiem i ludnością cywilną ze swym oddziałem wycofywał się ku Tarnopolowi. 18 września wraz ze swoim oddziałem i oddziałami Policji Śląskiej został wzięty do niewoli przez wojska sowieckie, rozbrojony i osadzony jako jeniec w obozie przejściowym w Równem. Od 16 listopada do pierwszych dni kwietnia 1940 r. przebywał w obozie w Ostaszkowie, a spoczywa w zbiorowej mogile w Miednoje.

Wspomnienia córki Michała Kanika Pani Michaliny Białeckiej,
Zdjęcia z archiwum rodzinnego Pani Michaliny Białeckiej.

24 czerwca 2010 roku starosta Mirosław Wędrychowicz i komendant powiatowy Policji w Gorlicach Michał Gawlik zasadzili dwa dęby pamięci ku czci st. przod. PP Michała Władysława Kanika oraz ppor. piech. rez. Juliana Styczyńskiego, którzy oddali życie w Katyniu. Sadzenie dębów pamięci odbywało się w ramach akcji „Katyń... ocalić od zapomnienia”.

Celem tej ogólnopolskiej akcji jest posadzenie 21473 dębów na 70 – lecie Zbrodni Katyńskiej. Na terenie powiatu gorlickiego zasadzono 10 dębów upamiętniających mieszkańców powiatu- ofiary Zbrodni Katyńskiej. Dzieło wskrzeszenia pamięci zainicjowała Maria Pasińska włączając do tej akcji Powiatowe Centrum Edukacji, dyrekcję i uczniów ZS nr 1 w Gorlicach oraz Starostwo Powiatowe w Gorlicach i Komendę Powiatową Policji w Gorlicach. W uroczystym sadzeniu dębów pamięci uczestniczyli także: naczelnik wydz. edukacji Starostwa Tadeusz Mikrut, dyrektor ZS nr 1 w Gorlicach Alfred Biernacki, dyrektor Powiatowego Centrum Edukacji w Gorlicach Aleksander Jasiński i dyrektor MZS nr 3 w Gorlicach Krzysztof Michalik, jak również uczniowie ZS nr 1 w Gorlicach kierunku policyjnego.
Sylwetki ukryte za dębami pamięci w Parku w Gliniku:
Styczyński Julian - podporucznik rezerwy piechoty. W latach 1937-1939 był starostą gorlickim. We wrześniu 1939 r. wraz z rodziną dotarł do Lwowa. Podczas próby powrotu do niemieckiej strefy okupacyjnej, został aresztowany przez sowieckie władze i osadzony w więzieniu w Drohobyczu. Zamordowany przez NKWD w kwietniu lub maju 1940 r. w Kijowie (lista wywózkowa nr 56/3, poz. 2835). Pochowany prawdopodobnie w masowych grobach w Bykowni. Odznaczony Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918-1921 i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości oraz Odznaką Honorową Obywatelskiego Komitetu Obrony Państwa, a także pamiątkowymi odznakami ochotniczymi „Cud Wisły” i „Krzyżem Litewsko-Białoruskim”.

Michał Władysław Kanik - starszy Przodownik Policji Państwowej, pośmiertnie postanowieniem Prezydenta RP został mianowany na stopień aspiranta Policji Państwowej. W latach 1934 – 1939 pełnił obowiązki instruktora i zastępcy komisarza Policji Państwowej w Gorlicach. 2 września 1939r. wraz z oddziałem gorlickiej Policji Państwowej został włączony do walk obronnych kraju i objęty decyzją ewakuacji oraz obowiązkiem opieki nad transportem broni i dokumentacji Komendy Policji Państwowej w Gorlicach. Wraz z wojskiem i ludnością cywilną ze swym oddziałem wycofywał się ku Tarnopolowi. 18 września wraz ze swoim oddziałem i oddziałami Policji Śląskiej został zagarnięty przez wojska sowieckie, rozbrojony i osadzony jako jeniec w obozie przejściowym w Równem. Od 16 listopada do pierwszych dni kwietnia 1940 r. Przebywał w obozie w Ostaszkowie, a spoczywa w zbiorowej mogile w Miednoje.

Dęby pamięci ofiar Zbrodni Katyńskiej z terenu Ziemi Gorlickiej

23 marca 2010 posadzono dęby pamięci:
Ppor. rez. Mieczysław Rudolf Jamro, s. Franciszka r. 1905 † Katyń - Dąb Pamięci posadzony od strony dziedzińca Zespołu Szkół Nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach ul. Wyszyńskiego 18.
Komis. PP Piotr Jurczak, s. Józefa r. 1896 † Twer - Dąb Pamięci posadzony w ogrodzie Internatu Zespołu Szkół Nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach ul. Wyszyńskiego 16.
Ppor. piech. rez. Jan Marynowski, s. Mariana r. 1909 † Charków - Dąb Pamięci posadzony w ogrodzie Internatu Zespołu Szkół Nr 1 im. Ignacego Łukasiewicza w Gorlicach ul. Wyszyńskiego 16.

22 czerwca posadzono dąb pamięci:
Kpt. adm. Jan Walenty Klimkowicz, s. Jana r. 1894 † Charków - Dąb Pamięci posadzony obok budynku Miejskiego Zespołu Szkół nr 6 w Gorlicach.

24 czerwca posadzono dęby pamięci:
St. przod. PP Michał Władysław Kanik, s. Józefa r. 1895 † Twer - Dąb Pamięci posadzony w Parku Miejskim w Gorlicach
Ppor. piech. rez. Julian Styczyński, s. Władysława r. 1903 † Kijów - Dąb Pamięci posadzony w Parku Miejskim w Gorlicach
Ppor. rez. Kazimierz Ignacy Szarowicz, s. Stanisława r. 1909 † Katyń - Dąb Pamięci posadzony w Ropicy Polskiej, po prawej stronie budynku szkoły, za placem zabaw, naprzeciw sali gimnastycznej.

25 czerwca posadzono dęby pamięci:
Kpt. Benedykt Haluch s. Jakuba r. 1904 † Charków - Dąb Pamięci znajduje się w Kobylance k/Gorlic,. umiejscowiono go obok budynku Zespołu Szkół w Kobylance, przed salą gimnastyczną.
Kpt. piech. Jan Kazimierz Tomczyński, s. Jędrzeja r. 1896 † Charków - Dąb Pamięci posadzony w Szymbarku 6 km od Gorlic w kierunku Nowego Sącza, przy segmencie dydaktycznym Gimnazjum w Zespole Szkół w Szymbarku.

17 września posadzono dęby pamięci:
Ppor. piech. rez. Zbigniew Kmiecik, s. Władysława r. 1910 † Charków - Dąb Pamięci posadzony obok budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Bieczu.

Zasadzono również dąb pamięci Ppor. rez. Czesław Groblewski, s. Kazimierza r. 1905 † Katyń. Znajduje się przy II Liceum Ogólnokształcącym z Oddziałami Integracyjnymi im. C. K. Norwida w Tychach ul. Norwida 40.

„Katyń... ocalić od zapomnienia” to program edukacyjny skierowany do młodzieży, instytucji pozarządowych, samorządów, placówek oświatowych. Stwarza on okazję do zaszczepienia młodemu pokoleniu pamięci o tragicznej, najnowszej historii Polski widzianej poprzez pryzmat losów konkretnego człowieka i jego najbliższych.
,,Katyń... ocalić od zapomnienia” jest uczczeniem pamięci Bohaterów Zbrodni Katyńskiej, a zarazem przywróceniem ich sylwetkom pamięci narodowej przez posadzenie drzew - Dębów Pamięci. Każde drzewo upamiętnia konkretną postać, która zginęła w Katyniu, Kalininie /obecnie Twer/ lub Charkowie. Edukacyjny i społeczny wymiar programu polega także na integracji społeczności szkolnych, grup środowiskowych czy wspólnot lokalnych. Zachęca do podjęcia wspólnych działań na rzecz wychowania młodzieży na świadomych obywateli, żyjących w poczuciu przynależności do wspólnoty narodowej i odpowiedzialności za losy państwa.

W ramach programu „Katyń... ocalić od zapomnienia” Powiatowe Centrum Edukacji oraz Zespół Szkół Nr 1 w Gorlicach 23 marca 2010 roku zorganizowali sesję historyczną. Wzięli w niej udział nauczyciele historii, lokalne władze, posłowie na Sejm RP, młodzież szkół powiatu gorlickiego. Uczcili w ten sposób pamięć pomordowanych oficerów i policjantów. Dariusz Gorajczyk, pracownik IPN w Krakowie, wygłosił zgromadzonym referat o zbrodni katyńskiej. Młodzież z tej szkoły posadziła wtedy trzy dęby.
Wspominanie ofiar tamtych wydarzeń miało dalszy ciąg 13 kwietnia na gorlickim rynku. Finałem programu było wydawnictwo przypominające dramatyczne wydarzenia sprzed ponad 70 lat w Lesie Katyńskim oraz dokumentujące przebieg uroczystości, które zostały zorganizowane w Gorlicach z tej okazji.

Lekcje żywej historii została przez nas podzielona na dwie części. Aby zainteresować lokalną społeczność, 7 stycznia 2019 r. zorganizowaliśmy przemarsz przez rynek i ulice miasta Nowy Targ. Nasz nietypowy sposób przemarszu (defilada) wzbudził podziw wśród przechodniów , ale również nasze stroje odzwierciedlające mundury policji granatowej nie zostały zapomniane a nawet stały się retrospekcją, powrotem do lat dziecięcych dla osób w podeszłym wieku.
Druga część odbyła się 24 kwietnia br. gdzie została przeprowadzona lekcje żywej historii w Zespole Szkół nr. 1 im.Władysława Orkana w Nowym Targu. W tej niecodziennej lekcji uczestniczyła 25 osób z klasy pierwszej o profilu informatyczno-graficznej. Lekcja została podzielona na trzy etapy. Karina Wójcik uczennica Prywatnego LO w Nowym Targu na wstępie opowiedziała historię policji wspomagając się prezentacją multimedialną pełną zdjęcie oraz wyświetliła krótkometrażowy film dotyczący zbrodni katyńskiej, który wzbudził grozę, trwogę współczucie ale również poszanowanie w oczach uczniów. Później przez ucznia Nikodema Orzechowskiego, została opowiedziana historia i funkcja policji granatowej, gdzie uczniowie na podstawie porównań do policji w dzisiejszych czasach mogli dostrzec pewnego rodzaju zmiany np. w umundurowaniu czy w wyposażeniu policjantów. Kolejnym etapem lekcji było zaprezentowanie konkursowego filmiku, oraz dokładne przedstawienie naszego bohatera czyli Michała Kanika. Wykorzystaliśmy specjalnie do tego celu przygotowaną planszę o naszym bohaterze, z którą młodzież mogła się zapoznać. Dzięki temu uczniowie mogli bliżej poznać naszego bohatera poprzez zapoznanie się z jego codziennymi obowiązkami ale również dowiedzieli się jakim był człowiekiem, co zawdzięczamy jego córce która udzieliła nam wywiadu.
Ostatnim etapem lekcji było przeprowadzenie krzyżówki. Uczniowie z klasy zostali podzieleni na dwie drużyny. Prowadząca krzyżówkę uczennica Prywatnego LO Kinga Rusnak czytała na głos pytania a wybrani przez grupy kapitanowie po krótkiej naradzie zespołowej mieli sprawnie i szybko odpowiedzieć. Drużyna która odpowiedziała na większą liczbę pytań była drużyną wygraną. Podczas trwania krzyżówki byliśmy bardzo zdziwieni wręcz byliśmy pełni podziwu, że w niespełna 40 min uczniowie mogli zapamiętać tak kluczowe informacje na temat naszego bohatera. Utwierdziło nas to w przekonaniu, że lekcja nie była nudna i przede wszystkim uczniowie wyniosą z niej wartościowo wiedzę.