Kościół św. Stanisława Biskupa
Kościół św. Stanisława Biskupa (kościół św. Wojciecha) znajduje się przy ul. Wolskiej 76 w dzielnicy Wola w Warszawie. 28 czerwca Teofil Faustyn Kierski złożył przysięgę małżeńską Stanisławie Maruszewskiej. Prace nad budową kościoła w stylu gotyku nadwiślańskiego rozpoczęto w czerwcu 1898 według projektu Józefa Piusa Dziekońskiego. Z uwagi na wielkość parafii oraz trudności z uzyskiwaniem od władz rosyjskich pozwoleń na wznoszenie kościołów rzymskokatolickich, planowano zbudowanie świątyni o jak największej powierzchni. Uroczyste otwarcie kościoła nastąpiło 8 lipca 1903. W czerwcu 1925 nastąpił pożar kościoła w wyniku zwarcia przewodów elektrycznych – spłonęły chór, organy i część wieży. 1 kwietnia 1927 dekretem ks. kard. Aleksandra Kakowskiego powołano parafię św. Wojciecha. Pierwszym proboszczem parafii został ks. Wacław Murawski. Świątynia została uszkodzona podczas obrony Warszawy w 1939. Podczas powstania warszawskiego w 1944 kościół stał się obozem przejściowym dla ewakuowanych mieszkańców stolicy. 8 sierpnia 1944 za pomoc udzieloną więźniom obozu rozstrzelano księży wikariuszy: Stanisława Mączka i Stanisława Kuleszę oraz rezydenta ks. Romana Ciesiołkiewicza. Na przykościelnym cmentarzu odbywały się zbiorowe egzekucje przeprowadzane przez Niemców. Kościół stanowił punkt zborny dla wypędzanych mieszkańców północnych dzielnic Warszawy, którzy w fatalnych warunkach sanitarnych zmuszeni byli oczekiwać tam na wywiezienie do obozu przejściowego w Pruszkowie. W czasie powstania warszawskiego przez kościół św. Wojciecha przeszło około 90 000 mieszkańców Warszawy. Ponadto w jego okolicach funkcjonariusze SS zamordowali ponad 400 osób. Ofiarami byli zazwyczaj mężczyźni, których podejrzewano o udział w powstaniu, lub osoby podejrzewane o żydowskie pochodzenie. Siły niemieckie przejęły kontrolę nad kościołem św. Wojciecha i jego najbliższą okolicą już w pierwszym dniu powstania warszawskiego. Początkowo rozlokowali się tam saperzy Wehrmachtu, później – jednostki niemieckiej żandarmerii przybyłe z Kraju Warty. Z zeznań złożonych po wojnie przez księdza proboszcza Wacława Murawskiego wynikało, że pierwszą grupę ludności cywilnej (byli to mieszkańcy najbliższych domów przy ulicy Wolskiej) przyprowadzono do kościoła już 2 sierpnia 1944. Kolejne, początkowo niewielkie, grupy wypędzonych trafiły tam 3 i 4 sierpnia. Składały się zazwyczaj z kobiet i małych dzieci, gdyż w pierwszych dniach powstania mężczyzn zamieszkujących zajęte przez Niemców kwartały Woli rozstrzeliwano na miejscu. 5 sierpnia rozpoczęła się rzeź Woli. Przebijające się w kierunku Śródmieścia niemieckie „siły odsieczy”, dowodzone przez SS-Gruppenführera Heinza Reinefartha, zamordowały tego dnia około 45 000 polskich cywilów – mężczyzn, kobiet i dzieci. Masową eksterminację ludności Woli zahamował dopiero pod wieczór rozkaz SS-Obergruppenführera Ericha von dem Bacha-Zelewskiego. Von dem Bach, który objął tego dnia dowództwo nad oddziałami wyznaczonymi do stłumienia powstania, zorientował się, iż zajęci mordowaniem, gwałceniem i grabieżą żołnierze „sił odsieczy” nie są w stanie prowadzić działań ofensywnych przeciw powstańcom. Rozkazał więc zaprzestać mordowania kobiet i dzieci. Cywile mieli być odtąd kierowani do obozu przejściowego utworzonego w podwarszawskim Pruszkowie. Po wojnie kościół odbudowywano. 26 stycznia 1997 w świątyni złożono sprowadzone z Gniezna przyznane jej relikwie świętego Wojciecha czeski książę z rodu Sławnikowiców, biskup Pragi, benedyktyn, misjonarz do Prus, męczennik, święty Kościoła katolickiego, patron Polski, Czech i Węgier. Od 16 października 2006 w Kaplicy Pamięci Narodowej, w lewej nawie kościoła, znajduje się symboliczny grób papieża Jana Pawła II, którego pomysłodawcą był ówczesny wikariusz parafii ks. Mariusz Brzostek. W płycie, pod szkłem, umieszczony jest fragment pasa od sutanny Ojca św., podarowany parafii staraniem proboszcza ks. prałata Wojciecha Łagowskiego, przez osobistego sekretarza papieża kardynała Stanisława Dziwisza. Widoczny jest również dokument, podpisany przez kardynała, potwierdzający tę darowiznę. Proboszczem parafii jest ks. Prałat Zbigniew Suchecki
Więcej