Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja VII

Ewa Wróbel


Pełna nazwa szkoły
III Liceum Ogólnokształcące im. Generała Władysława Andersa
41-303
Dąbrowa Górnicza
Śląskie

Dane zespołu

Nauczyciel – Opiekun - imię i nazwisko
Ewa Wróbel

Pierwszy uczeń

Uczeń 1 – imię i nazwisko
Dominika Kubień

Drugi uczeń

Uczeń 2 – imię i nazwisko
Marcelina Cholewa

Trzeci uczeń

Uczeń 3 – imię i nazwisko
Paulina Ziętek

Sylwetka policjanta

Imię i nazwisko policjanta
Józef Pniak
Lata życia
1903 - 1940
Opis postaci
Józef Pniak był synem Teofila i Tekli z Karczów, urodzony 15 sierpnia 1903 roku w Dąbrowie Górniczej przy ulicy Kopernika 18. W latach młodzieńczych był pasjonatem służb mundurowych, jego marzeniem było zostanie policjantem, aby służyć ojczyźnie i społeczeństwu oraz dbać o bezpieczeństwo obywateli. W wieku 26 lat (w 1929 roku), w końcu udało mu się wstąpić w szeregi Policji. Szczęśliwy i zakochany policjant w 1932 roku poślubił swoją miłość – piękną Stanisławę Łatę. Rok później na świat przyszedł pierwszy owoc ich miłości - syn Zdzisław. Józef był człowiekiem niezwykle odpowiedzialnym, cierpliwym i sumiennym, troskliwym mężem oraz ojcem. W 1936 roku z powodu polecenia służbowego, Józef wraz z rodziną przeniósł się na placówkę do Łunina koło Brześcia nad Bugiem. Wyprowadzili się na wschód, gdzie Stanisława urodziła swoje drugie dziecko – córkę Danutę. Wszystko było dobrze aż do dnia 1 września 1939 roku, kiedy wybuchła II wojna światowa. Dla funkcjonariuszy wszystkich służb, takich jak Józef Pniak oznaczało to czas strachu, walk o kraj, o przeżycie, ryzykowanie dla Ojczyzny, innych ludzi, bliskich, jak i samego siebie.
We wrześniu 1939 roku Józef objął posadę Komendanta Posterunku RP w Bereźniakach. W skutek działalności MSW w czasie kampanii wrześniowej korpus policyjny nie został włączony w system obronny. W zamian za to zarządzono powszechną ewakuację w okolice Chełma, Kowla i Tarnopola. Większość policjantów przekroczyła granicę w Rumunii i została internowana, ale najtragiczniejszy los spotkał jednak tych, których nie ewakuowano, a którzy pozostali na Kresach. Pomimo trudnej wojennej rzeczywistości Józef wzorowo wypełniał swoje obowiązki. Po agresji ZSRR na Polskę bolszewicy w środku nocy wyrwali ze snu całą rodzinę Pniaków - rozdzielili ich. Józef trafił do niewoli sowieckiej, a Stanisławę Łatę wraz z dziećmi wywieźli w głąb Rosji – na Syberię. Józef nie wiedział co dzieje się z jego rodziną, ani gdzie są. Nie tracił jednak nadziei, że wrócą do domu cali i zdrowi.
W 1940 roku Józef został przetransportowany koleją do siedziby NKWD w Kalininie (obecnie Twer), gdzie w piwnicach budynku, po uprzednim sprawdzeniu tożsamości, wykonywano egzekucję poprzez strzał w tył głowy (pistoletem Walther). Mordowanie zaczynało się wieczorem i trwało do świtu. Następnie okręcano głowy płaszczami. Zwłoki wynoszono do ciężarówek, którymi wywożono je do lasu nieopodal wsi Miednoje (ok. 30 km od Tweru), gdzie były zakopywane we wcześniej przygotowanych dołach. Dziś już wiemy, że w taki sposób zginął Józef Pniak. Miał 36 lat.
Wykorzystane źródła
1. Pamiętniki rodziny Józefa Pniaka
2. Książka: Andrzej Leszek Szcześniak "Katyń - lista ofiar i zaginionych" Warszawa 1989
3. Krótka historia Policji Państwowej - Policjanci w służbie historii (ipn.gov.pl)
4. Pniak Józef - Lista katyńska - Katyń 1940 (ipn.gov.pl)

Miejsce pamięci

Nazwa miejsca
Skwer pomiędzy Komendą Miejską Policji a CKZiU
Lokalizacja
Obelisk poświęcony Ofiarom Zbrodni Katyńskiej
Obelisk poświęcony Ofiarom Zbrodni Katyńskiej 30 marca 2010 roku w Dąbrowie Górniczej przy ulicy Piłsudskiego 5, na skwerze pomiędzy Komendą Miejską Policji a CKZiU, odbyła się uroczystość zasadzenia Dębów Pamięci, poświęconych 14 policjantom, pełniącym służbę w naszym mieście i pomordowanych w 1940 roku na Nieludzkiej Ziemi. Po 70 latach od tego strasznego zdarzenia, będącego traumą nie tylko dla rodzin ponad 21 tysięcy oficerów Wojska Polskiego, Straży Granicznej oraz Policjantów, ale dla całego narodu polskiego, wreszcie przyszedł czas, by uczcić pamięć, tych którzy nie wrócili z sowieckiej niewoli. Oprócz symbolicznego zasadzenia dębów odsłonięto obelisk upamiętniający 14 pomordowanych naszych przodków - policjantów z Dąbrowy Górniczej. Na tablicy zamontowanej na obelisku wypisano nazwiska 14 policjantów, których śmierć w ramach mordu katyńskiego na ten moment została udokumentowana. Odsłonięcia tablicy pamiątkowej dokonali: Wanda Koba, córka zastrzelonego przez NKWD Ignacego Maciejewskiego, Wacław Kalaga, syn zastrzelonego komendanta posterunku w Strzemieszycach Stanisława Kalagi, Komendant dąbrowskiej Policji Andrzej Poprawa oraz Prezydent Miasta Zbigniew Podraza 11 lipiec 2012 zasadzono kolejnych osiem Dębów Pamięci i dopisano osiem nazwisk zamordowanych policjantów w tym naszego bohatera Józefa Pniaka.
Więcej
Zdjęcia
Zdjęcia miejsca 1.1 Zdjęcia miejsca 1.2
Nazwa miejsca
III Liceum Ogólnokształcące im. Generała Władysława Andersa
Lokalizacja
Tablica pamiątkowa poświęcona Józefowi Pniakowi i innym pomordowanym w Katyniu
Tablica wykonana w 2017 roku przez uczniów naszej szkoły upamiętniająca pomordowanych w bestialski sposób w Katyniu. Znajduje się tu ręcznie wypisanych 15 tys. imion i nazwisk obywateli państwa polskiego, na których wiosną 1940 roku funkcjonariusze policji politycznej Sowietów dokonali mordu w lasie katyńskim. Zbrodnia ta wymierzona była w polskich patriotów: oficerów Wojska Polskiego, policjantów, naukowców, lekarzy, inżynierów, a także artystów. Miała na celu fizyczną eksterminację ludzi, dla których walka o wolną Polskę była najważniejszą wartością, a o którą nigdy nie przestaliby walczyć. Fotografia znajdująca się na tablicy przedstawia pradziadka uczennicy naszego liceum, Marii Maroszek, który został zamordowany strzałem w tył głowy przez sowieckich zbrodniarzy.
Więcej
Zdjęcia
Zdjęcia miejsca 2.1 Zdjęcie miejsca 2.2
Nazwa miejsca
Lokalizacja
Zdjęcia
Dokładny opis miejsc
-

Żywa lekcja historii

Opis przeprowadzonej żywej lekcji historii
Nasza żywa lekcja historii była podzielona na dwie części:
1. 25.05.2023r. przeprowadziłyśmy sondę uliczną wśród uczniów CKZiU w Dąbrowie Górniczej. W ankiecie wzięło udział 20 osób w wieku od 16 do 19 lat. Pytania dotyczyły miejsca pamięci ofiar zbrodni katyńskiej, który znajduję się w okolicy ich szkoły. Naszym celem było zdobycie informacji czy młode osoby mają podstawową wiedzę dotycząca Zbrodni Katyńskiej i miejsc z nią związanych. Na koniec każdej osobie wręczyłyśmy zrobioną przez nas ulotkę z krótką biografią Józefa Pniaka i miejscami upamiętniającymi go oraz przybliżyłyśmy im jego historię (wyniki sondy plik nr 1).
2. 01.06.2023r. przeprowadziliśmy lekcję w Szkole Podstawowej nr 16 z Oddziałami Przedszkolnymi im. Związku Orła Białego w Dąbrowie Górniczej, w której wzięło udział 20 uczniów z 8 klasy. Celami lekcji było poznanie genezy zbrodni katyńskiej oraz przedstawienie historii naszego bohatera - Józefa Pniaka. Do przeprowadzenia 30 minutowego wykładu użyłyśmy przygotowanej wcześniej prezentacji, w której uwzględniając wiek odbiorców przedstawiłyśmy okoliczności rozpoczęcia II wojny światowej. Szczególny nacisk położyłyśmy na przybliżenie zbrodni katyńskiej, a najwięcej uwagi poświęciłyśmy naszemu bohaterowi Józefowi Pniakowi. Następnie zaprezentowałyśmy uczniom piosenkę Lecha Makowieckiego „Katyń 1940- Ostatni list”, której uzupełnieniem były kadry z filmu „Katyń” Andrzeja Wajdy. Na sam koniec lekcji uczniowie wzięli udział w quizie zrobionym na kahoocie, a dla 3 najlepszych par przewidziane były 5 z historii. Całość trwała 45 minut (scenariusz lekcji plik nr 2).

https://youtu.be/Cw49pw0BTf0
http://3lo-dabrowa.pl/index.php/aktualnosci/
Zdjęcia
Zdjęcie 1 Zdjęcie 2 Zdjęcie 3 Zdjęcie 4
Pliki
Plik 1 Plik 2
do góry