Policjanci w służbie historii Kamil Pańszczyk - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja II -

Próżno szukać pomnika, tablicy pamiątkowej czy choćby kamienia upamiętniającego komendanta powiatowego z okresu międzywojennego (m.inn w latach 1932-1936 komendant powiatowy w Krośnie) jak i komendanta powiatowego Polskiej Policji w Generalnym Gubernatorstwie w Nowym Targu komisarza Józefa Wraubka. Bodaj jedyne miejsce pamięci z nim związane to... jego grób.
Grób komisarza Józefa Wraubka znajduje się w Krakowie na cmentarzu Rakowickim, gdzie spoczywa wraz z pozostałymi członkami swojej rodziny, którzy podobnie jak i On w czasie II Wojny Światowej działali w konspiracji lub walczyli na frontach wojennych.

W kamiennym grobowcu kom. Józef Wraubek pochowany jest wraz z zasłużonymi dla Polski członkami rodziny m.in.

Janina Felicja Wraubekowa , nauczycielka, wychowawca wielu pokoleń, aktywny działacz w Tajnym Nauczaniu, odznaczona Złotą Odznaką Związku Nauczycielstwa Polskiego;
Eugeniusz Jan Para , kapitan II Korpusu Armii Wojska Polskiego, odznaczony Krzyżem Walecznym, walczył pod Monte Cassino, poległ za Ojczyznę na polu chwały;
Maria Maćkowska- Reklewska zd. Para ppor. Armii Krajowej;
Stanisław Maćkowski porucznik Armii Krajowej ps. „Żnin”

link do miejsca pamięci
https://youtu.be/fOCQi6Bhwbk

Dnia 17.04.2018 roku odbyła się na terenie Zespołu Szkół Technicznych i Placówek im. Stanisława Staszica w klasie III. żywa lekcja historii na temat Policji przedwojenne oraz o Policji Granatowej i kom. Józefie Wraubku. Na wstępie omówiono historię powstania policji w okresie po uzyskaniu niepodległości przez Polskę, a następnie omówiono charakter służby policji, zasady rekrutacji nowych policjantów, omówiono działalność poszczególnych komendantów Policji w okresie międzywojennym. Omówiono także umundurowanie ówczesnych policjantów oraz wyposażenie ich w trakcie służby.
Następnie omówiono losy Polskich Policjantów po wybuchu wojny 01 września 1939 roku oraz agresji sowieckiej 17 września 1939 roku i aresztowania przez NKWD policjantów. Omówiono obozy jenieckie NKWD a w szczególności Obóz w Ostaszkowie, gdzie przetrzymywani byli policjanci. Następnie szczegółowo omówiono sposób mordowania policjantów w Kalininie i grzebanie ich w ziemi w Miednoje.
W trakcie trwania lekcji omówiono działalność Polskiej Policji Generalnego Gubernatorstwa tj. powołanie tej policji, pełnienie służby przez policjantów. W trakcie omawiania tego zagadnienia w sposób szczegółowy omówiono postać komendanta powiatowego Polskiej Policji w Nowym Targu kom. Józefa Wraubka. Zaprezentowano także film dotyczący kom. Wraubka jaki został stworzony przez uczniów Prywatnego LO w Nowym Targu.
Na zakończenie lekcji uczniowie zadawali pytania dotyczące policji , a w szczególności zadawali pytania dotyczące losów tzw. „granatowych policjantów” po zakończeniu II wojny światowej.
Po wyczerpujących odpowiedziach uczniowie którym przedstawiono historię policji Polskiej nagrodzili prelegentów oklaskami.

Józef Wraubek syn Konstantego i Ewaryny z domu Kulmis ur. 15 kwietnia 1892 r. z Wyżnica na Bukowinie (teraźniejsza Ukraina), zmarł dniu 27. września 1965 r.

Komisarz Józef Wraubek, oficer Policji Państwowej II Rzeczypospolitej, uczestnik wojny obronnej w 1939 roku, członek struktur państwa podziemnego w szeregach Policji Polskiej GG od 1939, a potem Związku Walki Zbrojnej. Od 1940 decyzją władz Polskiego Państwa Podziemnego skierowany do służby na Podhalu gdzie objął stanowisko komendanta Polskiej Policji Generalnego Gubernatorstwa w Nowym Targu, rozpracowując hitlerowski aparat bezpieczeństwa.

Wyznaczony przez kpt. Edward Gött-Getyński, na szefa sztabu Dywizji Podhalańskiej w Konspiracji, przy czym przez cały czas od momentu rozpoczęcia służby na Podhalu, pełnił w dywizji funkcję szefa wywiadu i kontrwywiadu. W tym czasie współpracuje z łączniczką Komendy Głównej ZWZ - Marią Pajerską, za pośrednictwem której otrzymuje zadania, a to: organizowanie względnie rozbudowa istniejących już „punktów przerzutowych” wzdłuż granicy polsko - słowackiej, pomoc - konwojowanie wielkich (do sumy 100.000- dolarów sięgających) kwot dla zasilenia pracy podziemnej w okupowanej Polsce, osobiste kontaktowanie Marii Pajerskiej z aresztowanymi przez gestapo w więzieniach, jak w Nowym Targu, Zakopanym, Czarnym Dunajcu, pomoc w przerzucie działaczy konspiracyjnych za granicę i konwojowanie ich w głąb kraju, wreszcie poważne rozszerzenie czynności wywiadowczych, przyjmowanie i odprawianie wywiadowców do dyspozycji Gł. Komendy „ZWZ”.

Po rozbiciu przez hitlerowców Konfederacji Tatrzańskiej ucieka w dniu 02 lutego 1942 r. z Nowego Targu przez Gorce do Rabki, gdzie ukrywa się przez kilka tygodni. Stamtąd przez Myślenice, dociera do Krakowa, a następnie do Świątnik Górnych, gdzie ukrywa się przez następne miesiące.

Aresztowany 3 czerwca 1942 r. w Swoszowicach, później przewieziony i osadzony w siedzibie zakopiańskiego gestapo w "Palace". W dniu 15 października 1942 r. przywieziony do więzienia Montelupich w Krakowie, a następnie wywieziony do KL Auschwitz, przeniesiony do KL Buchenwald, KL Dora i KL Bergen-Belsen.

Przeżył wojnę i w roku 1946 zeznawał w pokazowym procesie liderów Komitetu Góralskiego (Goralenvolku), który odbywał się w Zakopanem.

fragmenty filmu dokumentalnego TVP Historia z 1999 roku o policji granatowej

zdjęcia z Muzeum Podhalańskiego w Nowym Targu

materiały z Księgi Pamięci - Transporty Polaków do KL Auschwitz z Krakowa i innych miejscowości południowej Polski 1940-1944 tom III pod redakcją Franciszka Pipera i Ireny Drzeleckiej