Policjanci w służbie historii XVI Liceum Ogólnokształcące im Armii Krajowej - Konkurs Policjanci w służbie historii - edycja VII -

XVI Liceum Ogólnokształcące im Armii Krajowej
33-100
Tarnów
Małopolskie

Tomasz Przygoda

Malwina Ciepiela

Daria Damian

Kamila Buczak

Edward Sokołowski

1909 - 1975

Edward Sokołowski urodził się 11 czerwca 1909 roku w miasteczku Mścibor znajdującym się w województwie białostockim – aktualnie grodzieńskim na Białorusi. Pochodził z szlacheckiej rodziny (Herb Sokołowski). Był najmłodszym synem Izydora Sokołowskiego i Marty z domu Krieger Sokołowskiej. Edward w wieku 21 lat ukończył szkołę powszechną i gimnazjum. Po śmierci swojego ojca w 1930 roku został powołany do obowiązkowej służby wojskowej, którą pełnił w Wołkowysku do 1934 roku. Po odbyciu służby starał się o przyjęcie do policji.1 kwietnia 1934 roku wstąpił w szeregi policji i został wysłany do szkoły policyjnej, która znajdowała się w Mostach Wielkich na północ od Lwowa. Po ukończeniu pięciomiesięcznego kursu w szkole policji został skierowany do Krakowa, gdzie był funkcjonariuszem w wydziale prewencji. Około 1935 roku został przeniesiony do Tarnowa, gdzie pracował do wybuchu II wojny światowej. Edward w tarnowskiej policji pracował w wydziale śledczym. Przydzielany był do najtrudniejszych spraw kryminalnych - pracował nad jedną z najstraszniejszych zbrodni tamtych lat, czyli zamordowanie dwóch strażaków – Tomasza Barnasia oraz Piotra Gwóździa, którzy pełnili dyżury na wieży ratuszowej w Tarnowie. 4 czerwca 1939 roku wziął ślub z Joanną Lityńską z którą miał dwójkę dzieci . Pierwsze zmarło przy porodzie, a drugiego syna Zygmunta wychowywał wraz z małżonką. Po rozpoczęciu II wojny światowej Edward Sokołowski wycofał się przed nacierającymi wojskami, a następnie został wzięty do niewoli znajdującej się na wschodzie w okolicy Bugu. To również tam Edward trafił do obozu tymczasowego z którego pewnej nocy udało mu się uciec. Wraz z jednym ze swoich kolegów wykorzystując chaos wojenny jaki panował i pomocy ludności ukraińskiej, która dała im odzież cywilną przechodząc pod drutami zbiegli z obozu. Po dwóch tygodniach pieszej wędrówki z niewoli powrócili do Tarnowa. Po powrocie do Tarnowa w październiku został powołany do służby w Policji Granatowej, która była kierowana przez Niemców, w której służył przez cały czas w okupacji. W międzyczasie także był agentem wywiadu Armii Krajowej. (Szczegółów nie znamy, gdyż jego syn za wiele nie pamięta a ojciec niewiele o tym opowiadał obawiając się represji komunistycznych.) 19 stycznia 1945 został powołany do Milicji Obywatelskiej. Podczas służby na przełomie lat 1945/1946 Edward Sokołowski brał udział w akcjach przeciwko podziemiu niepodległościowym. Nie chcąc walczyć być może ze swoimi kolegami z czasów wojny postrzelił się w rękę. W wyniku obrażeń, których doznał został wycofany z akcji i ogłoszony mianem bohatera (opowiedział, że został postrzelony przez bandytę z AK). Po tych wydarzeniach postanowił napisać pismo o zwolnienie, po czym po półtorarocznej służbie w milicji zakończył karierę mundurową w 1946 roku. Edward zmarł 9 maja 1975 roku na zawał serca. Jego grób znajduje się na cmentarzu komunalnym w Tarnowie.

- Wywiad z synem
- Gazeta krakowska 2000 artykuł " Z nożem na ratusz"
- Zdjęcia i informacje z Izby Pamięci w Tarnowie

IZBA TRADYCJI W TARNOWIE

Dawny Komisariat

-

1. 7 czerwca 2023 odwiedziliśmy Szkołę Podstawową nr 14 im. Stefana Jaracza w Tarnowie.
O godzinie 12:40 prowadziłyśmy zajęcia z uczniami klas 8, którzy byli pod opieką nauczyciela
historii Pani Anety Kopeć. Na lekcji opowiedzieliśmy uczniom o Edwardzie Sokołowskim,
którego historie opisaliśmy biorąc udział w konkursie "Policjanci w służbie historii".
Przedstawiliśmy im prezentacje, ulotki i plakat (zrobione przez nas) a następnie przygotowaliśmy
dla nich krótki quiz, gdzie mieli okazję się wykazać wiedzą na temat Edwarda Sokołowskiego.
Uczniowie chętnie wzięli udział w quizie w którym pojawiły się pytania takie jak: kiedy się
urodził, jak mieli na imię jego rodzie i żona, w jakim województwie leży jego rodzinne miasto,
ile miał dzieci oraz czy pamiętają jaka była jego data śmierci.
Materiały użyte poniżej w plikach

2. Erasmus – międzynarodowa wymian młodzieży z państw europejskich. Przygotowanie w języku angielskim sylwetki generała i zaprezentowanie jej uczestnikom wymiany z Rumunii, Włoch, Turcji. Prezentacja również została umieszczona na platformie Erasmusa. Jej zdjęcie umieszczone poniżej.